ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

ΕΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΗΜΕΡΙΔΑΣ
Παναγιώτης Κουφαλάκος,
Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Γονέων Μουσικών Σχολείων


Αξιότιμες κυρίες & αξιότιμοι κύριοι εισηγητές
Αγαπητοί φίλοι γονείς
Αγαπητοί μαθητές

Σας καλωσορίζω στην ημερίδα, που διοργανώνει η Πανελλήνια Ένωση Γονέων Μουσικών Σχολείων, σε συνεργασία με το Σύλλογο Γονέων του Μουσικού Σχολείου Λαμίας την υποστήριξη της Νομαρχίας Λαμίας και του Δήμου Λαμίας
Ευχαριστώ όλους τους πιο πάνω φορείς για τη βοήθεια και τη συμπαράσταση τους σε αυτήν τη διοργάνωση. Πρέπει επίσης να ευχαριστήσουμε όλους τους εισηγητές που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκλησή μας και βρίσκονται σήμερα εδώ για να μπορέσουμε να συζητήσουμε και να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα για την καλύτερη πορεία των Μουσικών σχολείων. Τέλος ευχαριστώ όλους τους παρευρισκομένους και ιδίως όλους όσους ήρθαν από μακριά.
Όμως δεν πρέπει να ξεχάσουμε να ευχαριστήσουμε τους γονείς, τους καθηγητές και μαθητές του Μουσικού Σχολείου Λαμίας για τη ζεστή τους φιλοξενία και τη μεγάλη τους ώστε να γίνει πραγματικότητα η μεγάλη, για τα μέτρα μας, διοργάνωση της ημερίδας και της Γενικής Συνέλευσης.

Αγαπητοί φίλοι
Η σημερινή ημερίδα αποτελεί συνέχεια των τριών επιστημονικών συνεδρίων πού έχει διοργανώσει η Ένωση μας.
Σήμερα εδώ με την βοήθεια των εισηγητών και αφού έχουμε λάβει υπόψη τα συμπεράσματα των συνεδρίων μας, φιλοδοξούμε να καταλήξουμε σε όσο μπορούμε πιο συγκεκριμένη πρόταση για το τι Μουσικά σχολεία θέλουμε.
ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ, όπως αναφέρει και ο τίτλος της Ημερίδας

Αγαπητοί φίλοι
Πρέπει να δούμε το γενικότερο κλίμα πού επικράτησε όλο αυτό το διάστημα στα ζητήματα της παιδείας που επηρέασε και τα Μουσικά Σχολεία και τις δραστηριότητες της Ένωσης.
Είχαμε αλλαγή πολιτικής ηγεσίας στο Υπουργείο πού προέκυψε ύστερα από τις εκλογές του Οκτώβρη του 2009. Αλλαγή πολιτικής ηγεσίας αλλά καμία αλλαγή στην πολιτική για την Παιδεία. Μπορούμε να πούμε μάλιστα για πολιτική απραξία, χωρίς ακόμα και σήμερα πού μιλάμε, να έχει ξεκαθαρίσει το Υπουργείο επίσημα την πολιτική του. Φυσικά καμία πρόταση για το μέλλον των Μουσικών Σχολείων και καμία δρομολόγηση για τα θέματα πού εκκρεμούν.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
Όλη η Εκπαιδευτική και μαθητική κοινότητα να βιώνει καθημερινά και ανεπίσημα εικασίες. Τα ΜΜΕ με την καθοδήγηση του Υπουργείου και των ιδιωτικών συμφερόντων διαμορφώνουν κλίμα ιδιωτικοποίησης της Παιδείας μέσα και από το σχέδιο «Καλλικράτης».
Σπάνε το ενιαίο της εκπαίδευσης και συνδέουν την εκπαίδευση με τις δήθεν ανάγκες της κοινωνίας ανοίγοντας παράθυρο ιδιωτικοποίησης. Η πολιτική μείωσης των δαπανών για την Παιδεία περνά μέσα από την παραχώρηση της εκπαίδευσης στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και τους Δήμους. Το πάγιο αίτημα για αύξηση των δαπανών παραμένει για άλλη μία χρονιά επίκαιρο. Η Ένωση και οι σύλλογοι πού την απαρτίζουν απαιτούν: Αποκλειστική δωρεάν δημόσια παιδεία και γενικότερη αναβάθμιση της Παιδείας στην Ελλάδα.
Αγαπητοί φίλοι
Ποτέ στην ιστορία μας η Ελληνική γη, ο χώρος, ο τόπος, το έδαφος, το περιβάλλον, η αρχιτεκτονική, οι άνθρωποι , οι μνήμες, η εθνική συνείδηση, η ταυτότητα, ο πολιτισμός και η Δημοκρατία, δεν υπέστησαν τις αλλοιώσεις πού συνέβησαν την τελευταία πεντηκονταετία. Ο Ελληνισμός γνώρισε μία νέα εθνική συρρίκνωση, συνοδευμένη από την μεγάλη οικονομική και πολιτισμική υποβάθμιση.
Η Δημόσια δωρεάν παιδεία μέσα και από το θεσμό των Μουσικών σχολείων δημιουργεί εστίες αντίστασης απέναντι σε όλη αυτή την παγκοσμιοποιημένη υποκουλτούρα. Έχουμε ανάγκη από Δημόσιους Θεσμούς πού συμβάλλουν στην ανάκτηση της πολιτιστικής μας ταυτότητας.
Η δύναμη και το μέλλον του λαού μας περνά μέσα από την αυτογνωσία του πολιτισμού και την ενότητα των εργαζομένων και των πολιτών.
Εμείς πού επιλέξαμε τα παιδιά να φοιτήσουν Μουσικά σχολεία και να πάρουν γενικές γνώσεις μέσα από αυτό είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς. Είμαστε υπερήφανοι πού τα παιδιά μας μαθαίνουν να σκέπτονται, να διασκεδάζουν με τις παραδόσεις και τη μουσική του τόπου μας.
Ο φιλόδοξος και σημαντικός αυτός θεσμός δεν έτυχε δυστυχώς της ανάλογης προσοχής και φροντίδας από την πολιτεία. Αντιμετωπίστηκε με ημίμετρα και με τη συνηθισμένη γραφειοκρατική αντίληψη με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλά αδιέξοδα για τη λειτουργία τους και κάθε χρόνο να αυξάνονται..
Η αλλαγή κάθε χρόνου καθηγητή Μουσικής είναι ότι χειρότερο για το μαθητή αλλά και για τους καθηγητές αφού δεν
Οι εργασιακές σχέσεις ωρομίσθιοι – αναπληρωτές δεν διαπαιδαγωγούν. Αντίθετα προετοιμάζουν τους νέους μας – αυριανούς πολίτες που θα μπουν στη μάχη της αγοράς εργασίας σε αποδοχή εξαθλιωμένων εργασιακών σχέσεων πείνας και πολιτών που θα ζουν μονίμως κάτω από τα όρια της φτώχιας με όλα τα συνεπακόλουθα.
Η πρόσληψη μονίμων καθηγητών μέσω διαγωνισμού και η κάλυψη όλων των κενών οργανικών θέσεων είναι στόχος και πρώτη προτεραιότητα για την Ένωση.
Η πολιτεία οφείλει να αξιοποιήσει το εκπαιδευτικό δυναμικό, ιδίως της παραδοσιακής μουσικής, το οποίο έχει προσφέρει σημαντικά στα Μουσικά Σχολεία, αλλά τώρα εκδιώκεται από αυτά καθώς - χωρίς δική του ευθύνη - στερείται κατάλληλων τίτλων σπουδών. Το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να παράσχει παιδαγωγική και άλλη επιμόρφωση, που θα οδηγήσει στη χορήγηση κατάλληλων τίτλων σπουδών στους εκπαιδευτικούς αυτούς, «εμπειροτέχνες» και «ωδειακούς».

Η σημερινή ημερίδα έχει να εξετάσει, μεταξύ των άλλων, την ύπαρξη ωρολογίου προγράμματος και ενιαίων αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών στα μουσικά μαθήματα
Παρά του ότι φέτος διανύουμε το 22ο έτος από τη «γέννηση» των Μουσικών Σχολείων δεν έχουν γίνει μέχρι σήμερα αναλυτικά προγράμματα για όλα τα μουσικά μαθήματα, παρ’ όλες τις υποσχέσεις και δεν υπάρχουν τα απαραίτητα βιβλία, με αποτέλεσμα ο κάθε καθηγητής να δίνει δικό του βιβλίο ή σημειώσεις και ο επόμενος να τα καταργεί. Η δική μας προσπάθεια είναι επιτέλους να ολοκληρωθούν αυτά και να ισχύσουν από την επόμενη χρονιά.
Στο σημείο αυτό το ερώτημα, που μπαίνει σε εμάς αλλά και σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, τι σχολεία θέλουμε. Ακούμε πολλές προτάσεις, σκέψεις απόψεις για το ωρολόγιο πρόγραμμα που πρέπει να καταρτιστεί και σύμφωνα με αυτό να λειτουργούν όλα τα σχολεία.
Εμείς, ως γονείς πολλές φορές προβληματιστήκαμε και προβληματιζόμαστε για το ωράριο που πρέπει να υπάρχει. Προβληματιζόμαστε στο για γιατί πολλά σχολεία συρρικνώνονται στο Λύκειο. Για το λόγο αυτό το κύριο θέμα της σημερινής ημερίδας αφορά το Ωρολόγιο και αναλυτικά προγράμματα στα Μουσικά Σχολεία και θέλουμε να το συζητήσουμε, να πείσουμε ή να πεισθούμε και να καταλήξουμε στο καλύτερο δυνατό συμπέρασμα για τα σχολεία.
Η επαναλειτουργία και η επανάληψη του θεσμού των ΠΡΟΚΑΡΤΑΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ θα δώσει τη δυνατότητα στους μαθητές, που το επιθυμούν, να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στο Λύκειο και να έχουν τη δυνατότητα και το επίπεδο να αποκτήσουν πτυχίο, μέσα από ένα σύστημα εξετάσεων με αξιόπιστες και αδιάβλητες διαδικασίες.

Ένα άλλο θέμα προς συζήτηση είναι η σχέση των Μουσικών Σχολείων με την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Στην κατεύθυνση αυτή είναι απαραίτητο να γίνει ο εκσυγχρονισμός και εναρμονισμός όλων των προγραμμάτων των μουσικών σπουδών, για τα Μουσικά Σχολεία, τα Ωδεία, τις Μουσικές και τις Πανεπιστημιακές σχολές.
Τέλος ένα πολύ σοβαρό θέμα είναι και η σύνδεση των Μουσικών Σχολείων με την κοινωνία. Εμείς ως γονείς διεκδικούμε ένα σχολείο ζωντανό κύτταρο, συνδεδεμένο με όλη την υπόλοιπη κοινωνία.
Αγαπητοί φίλοι,
Κηρύσσω την έναρξη της ημερίδας η οποία αποτελείται από τέσσερις ξεχωριστές και αλληλοσυμπληρούμενες ενότητες, που θα παρουσιαστούν από τον κ. Φωτιάδη, τον κ. Πυνηρτζή (ταμία της Ένωσης), τον κ. Καραγιάννη (καθηγητή του Μουσικού Σχολείου Πάτρας) και την κ. Αθανασίου (Γ. Γραμματέα της Ένωσης). Οι ενότητες είναι;
1. Μουσικό Σχολείο, ανοιχτό στην κοινωνία.
2. Παράγοντες που επηρεάζουν τη λειτουργία των Μουσικών Σχολείων
3. Ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα.
4. Το όραμα μας για ένα διαφορετικό σχολείο.

Τα συμπεράσματα της ημερίδας δεσμευόμαστε να τα συζητήσουμε στην γενική μας συνέλευση και να τα ενσωματώσουμε στο πρόγραμμα δράσης και στη πρόταση μας πού θα καταθέσουμε στο Υπουργείο.





Ζαφείρης Φωτιάδης, Πρώην πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Γονέων Μουσικών Σχολείων
“ Μουσικό Σχολείο – Ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία και σύνδεσή του με την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση ”

1. ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ – ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Αγαπητοί φίλοι
Παρά την ιστορικά μεγάλη αξία που δίνουν όλοι οι Έλληνες πολίτες στην Παιδεία, οι ελληνικές κυβερνήσεις απέτυχαν παταγωδώς να δημιουργήσουν ένα έστω και στοιχειωδώς αξιοπρεπές εκπαιδευτικό σύστημα, που, εκτός από την απόκτηση γνώσεων, να ενθαρρύνει την κριτική σκέψη, να βελτιώνει τις ικανότητες και δεξιότητες του σύγχρονου πολίτη, να δημιουργεί ευκαιρίες διαλόγου και συμμετοχής σε όλα τα επίπεδα της σχολικής ζωής, διαμορφώνοντας έτσι σταθερές βάσεις για την ελληνική κοινωνία.
Εμείς ως γονείς θέλουμε ένα νέου τύπου σχολείου, ένα σχολείο που θα είναι έξω από την κατεστημένη αντίληψη για την εκπαίδευση.
Ένα σχολείο που θα έχει στο κέντρο του ενδιαφέροντός του τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών, τον άνθρωπο, τον πολιτισμό, το περιβάλλον, τη μόρφωση, τη μουσική., το θέατρο, τον κινηματογράφο και γενικά τον πολιτισμό.
Μοντέλο αυτού του ουτοπικού στο σημερινό σύστημα σχολείου θα μπορούσε να είναι το Μουσικό Σχολείο.
Σχολείο κέντρο πολιτισμού, που μπορεί να συγκεντρώνει όλες τις πολιτιστικές δυνάμεις της περιοχής όπου βρίσκεται, να δημιουργεί και να διαχέει το έργο του στην τοπική κοινωνία. Σχολείο στο οποίο δεν θα είναι οι βαθμοί το κίνητρο για τη γνώση και τη δημιουργία, αλλά η αγάπη για τη απόκτηση γνώσεων, η αγάπη για τη μουσική, η αγάπη για τη ζωή, τον πολιτισμό, το περιβάλλον. Εκεί μαθητές και καθηγητές γίνονται συνεργάτες στη δημιουργία και τη μάθηση.

Το Μουσικό Σχολείο χρειάζεται σήμερα νέες προοπτικές, όπως ήταν πρωτοπόρα το 1988, όταν καθιέρωναν την ισότιμη διδασκαλία όλων των ειδών της μουσικής ελληνικής και ευρωπαϊκής μουσικής στην ελληνική πραγματικότητα.
Θέλουμε ένα σχολείο που να εμπνέει τους εκπαιδευτικούς αλλά να επικεντρώνεται στους μαθητές, γιατί είναι αυτοί που συνδέονται με ένα μοναδικό τρόπο με το μέλλον, όσο κανένας ενήλικας, που έχουν φαντασία, δημιουργικότητα και συχνά αναζητούν απεγνωσμένα ευκαιρίες για να αναλάβουν ευθύνες για τη ζωή τους και το μέλλον. Που στο κάτω – κάτω της γραφής είναι το δικό τους μαγαζί.
-Τα παιδιά εκτός από μαθητές, είναι ταυτόχρονα και πολίτες μιας παγκόσμιας κοινωνίας που δεν περιορίζεται στα όρια της γεωγραφίας του χώρου που μεγαλώνουν. Πολύ σημαντική είναι η επαφή και η πολιτιστική ανταλλαγή των μουσικών σχολείων, μέσω δραστηριοτήτων με άλλα σχολεία εκτός της περιφέρειάς τους και της χώρας τους. Οι σύγχρονες τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν προς την κατεύθυνση μιας γόνιμης επαφής με άλλα ρεύματα και παραδόσεις.
- Ας μην ξεχνάμε ότι το μουσικό σχολείο όπως και κάθε σχολείο συνιστά μια δυναμική και όχι στατική κοινότητα μαθητών και καθηγητών. Οι τελευταίοι οφείλουν και αυτοί να ανανεώνουν την επικαιρότητα της γνώσης τους, προκειμένου να ανταποκριθούν στις συνεχείς αλλαγές της εκπαιδευτικής πραγματικότητας.
Εμείς ως γονείς πιστεύουμε ότι το σχολείο, ιδίως το Μουσικό αλλά και το Καλλιτεχνικό, πρέπει να αποτελέσει το πολιτιστικό κύτταρο της γειτονιάς, της πόλης και του Νομού όπου βρίσκεται. Αυτό μπορεί να γίνει:
 Με την καθιέρωση περιοδειών καθηγητών και μαθητών στα Δημοτικά Σχολεία του Νομού, όπου παρουσιάζουν όλα τα μουσικά όργανα, που υπάρχουν (κλασικά και παραδοσιακά) και συζητούν με δασκάλους, μαθητές και γονείς για το Μουσικό Σχολείο.
 Με την ύπαρξη τακτικών εκδηλώσεων ανοικτών προς όλη την κοινωνία. Η διοργάνωση συναυλιών, θεατρικών παραστάσεων, εκθέσεων και άλλων εκδηλώσεων, που θα συμμετέχουν όλοι οι φορείς της σχολικής κοινότητας, αλλά και άλλοι πολιτιστικοί φορείς της Τοπικής ή Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, θα ανοίξει ακόμα περισσότερο το σχολείο στην κοινωνία. Επιπλέον είναι απαραίτητη η παρουσίαση ομαδικών εργασιών για σύγχρονα θέματα, όπως για παράδειγμα την περιβαλλοντική εκπαίδευση, την προστασία του περιβάλλοντος, θέματα ποιότητας ζωής, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θέματα αναβάθμισης της πόλης, της γειτονιάς και του σχολείου.
 Το Μουσικό Σχολείο πρέπει να είναι ανοικτό από το πρωί μέχρι το βράδυ και να φιλοξενεί κάθε είδος πολιτιστικής ή επιστημονικής εκδήλωσης, μιας και οι υποδομές του το επιτρέπουν. Όπως για παράδειγμα επαφές με παραδοσιακούς οργανοπαίκτες και τραγουδιστές της περιοχής, με διάφορους συγγραφείς, ποιητές κ.λ.π.
 Όλη αυτή η πολιτιστική παραγωγή πρέπει να καταγράφεται σε μαγνητικά μέσα, ενώ είναι καλό να εκδίδεται και ετήσιο λεύκωμα που αποτελεί την αποτύπωση της όλης δραστηριότητας.

2. ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Επιπλέον το κάθε Μουσικό Σχολείο μπορεί να γίνει το κύτταρο εκμάθησης μουσικής για όλους τους μαθητές του νομού, με μαθήματα που θα γίνονται μετά την κανονική λειτουργία του σχολείου. Εκεί μπορούν να γίνονται ημερίδες, διαλέξεις, συνέδρια με θέμα τόσο τη μουσική, όσο και άλλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες.
Μέσα στους στόχους για ένα ανοικτό σχολείο στην κοινωνία είναι απαραίτητο να υπάρξουν συνεργασίες μεταξύ των Μουσικών Σχολείων της ίδιας Περιφέρειας, αλλά και όλης της Ελλάδος και η δημιουργία δικτύου αλληλοενημέρωσης μεταξύ όλων των σχολείων.
Στην κατεύθυνση αυτή βρίσκεται και η πρόταση που κατέθεσε το ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης στο Υπουργείο Παιδείας για τη διοργάνωση Φεστιβάλ Μουσικών Σχολείων. Το φεστιβάλ, όπως αναφέρεται στην πρόταση αυτή, μπορεί να είναι θεματικό και εκτός της μουσικής θα μπορούν να γίνονται ταυτόχρονα και άλλες παράλληλες εκδηλώσεις, όπως για παράδειγμα εκθέσεις ζωγραφικής από μαθητές των σχολείων, θεατρικές παραστάσεις, χορός κ.λ.π.
Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ θα οργανώνονται συζητήσεις μεταξύ ενδιαφερομένων ομάδων (Γονέων, Καθηγητών, Μαθητών κ.λ.π), Συνέδρια για την εκπαίδευση και σεμινάρια για καθηγητές και μαθητές.
Είμαστε σίγουροι ότι όσα αναφέρονται παραπάνω δεν βρίσκονται στη σφαίρα της φαντασίας μας, αλλά είναι στόχοι για τους οποίους μπορούμε να παλέψουμε και να διεκδικήσουμε όλοι οι φορείς της σχολικής κοινότητος μαθητές, καθηγητές και γονείς. Για να μπορέσει το σημερινό σχολείο να συμβάλει στην πολιτιστική ανάπτυξη της κοινωνίας θα πρέπει να έχει αφενός τα μέσα, δηλαδή εγκαταστάσεις, όργανα, χώρους και πόρους και προσωπικό μόνιμο για όλες τις ειδικότητες. Εξάλλου η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να εντάξει το Μ.Σ. στους φορείς πολιτιστικών δραστηριοτήτων και να επιχορηγεί τις εκδηλώσεις του από αυτά τα κονδύλια πέραν των όσων διατίθενται στις σχολικές επιτροπές, που πολλές φορές δεν αρκούν ούτε για τις στοιχειώδες ανάγκες τους.

Αγαπητοί φίλοι,
Ένας επιπλέον σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη λειτουργία το Μουσικού Σχολείου είναι η συνεργασία τους με την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Σήμερα στην Ελλάδα στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση υπάρχουν:
 τα δύο τμήματα «Μουσικών Σπουδών» των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, που είναι θεωρητικά.
 το τμήμα «Μουσικών Σπουδών» του Ιονίου, το οποίο εκτός από θεωρητικό έχει και κατευθύνσεις οργάνων.
 το τμήμα «Μουσικής Επιστήμης και Τεχνολογίας», του Πανεπιστημίου Μακεδονίας τμήμα που διαθέτει τρεις μουσικές κατευθύνσεις (κλασσική δυτική μουσική, βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και ελληνική παραδοσιακή μουσική) και το οποίο δίνει έμφαση στην εκμάθηση μουσικών οργάνων και στη σύσταση μουσικών συνόλων.
 το τμήμα «Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής», του Ανώτατου Τεχνολογικού Ιδρύματος Ηπείρου, τμήμα εξειδικευμένο στον ελληνικό λαϊκό - παραδοσιακό - μουσικό - προφορικό πολιτισμό, με εκπαιδευτικές προσεγγίσεις εθνομουσικολογικές, ανθρωπολογικές και εθνοχορολογικές.
 τα τμήματα με κατεύθυνση την «Ψαλτική» των Ανωτάτων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών Ιωαννίνων και Ηρακλείου με βασική τους εκπαιδευτική εστίαση τη βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική,
 και τέλος, τα τμήματα «Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής» και «Τεχνολογίας Ήχου και Μουσικών Οργάνων», των Ανώτατων Τεχνολογικών Ιδρυμάτων Κρήτης και Ιονίων Νήσων αντίστοιχα, τα οποία παρέχουν εξειδικευμένες γνώσεις για τη μουσική ακουστική, για την κατασκευή μουσικών οργάνων και για την χρησιμοποίηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στη σύνθεση, στην καταγραφή, στην επεξεργασία, στην παραγωγή και στην παρουσίαση του μουσικού φαινομένου.

Τα παραπάνω ιδρύματα είναι απαραίτητο να συνδεθούν με τα Μουσικά Σχολεία σε εθελοντική βάση και αυτό γιατί πιστεύουμε ότι οι βαθμίδες της εκπαίδευσης πρέπει να λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία και να συνεργάζονται μεταξύ τους. Το πανεπιστήμιο μπορεί να προσφέρει επιμόρφωση σε καθηγητές και να εφαρμόσει ερευνητικές μεθόδους και να συντονίσει έρευνες μέσα στα Μουσικά σχολεία. Επίσης μπορεί να στέλνει ομάδες φοιτητών για πρακτική εξάσκηση στην εκπαίδευση τόσο στη Γενική όσο και στη μουσική. Επιπλέον μπορούν να γίνουν κοινές επιστημονικές και πολιτιστικές δράσεις, διοργάνωση συνεδρίων, σεμιναρίων κ.λ.π.
Από αυτή τους τη συνεργασία τα Μουσικά Σχολεία μπορούν να βοηθηθούν στην εκπλήρωση των πολύπλευρων και σημαντικών στόχων τους, στη βελτίωση της λειτουργίας τους και στην επιμόρφωση του διδακτικού προσωπικού τους.

Αγαπητοί φίλοι
τα τελευταία χρόνια με τη διοργάνωση των τριών συνεδρίων, αλλά και από τη δράση μας, διδασκόμαστε και προβληματιζόμαστε με όλα τα δεδομένα που υπάρχουν και καθημερινά αλλάζουν. Αυτό που πρέπει εμείς να κρατήσουμε είναι ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, που κατά τεκμήριο αγαπούν τη μουσική, αγαπούν την Εκπαίδευση, ενδιαφέρονται για τα Μουσικά Σχολεία. Πολλοί από αυτούς συμμετείχαν στα πλαίσια των συνεδρίων που διοργανώσαμε και κατέθεσαν τις προτάσεις τους, συμφώνησαν ή διαφώνησαν και έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στη διαμόρφωση των δικών μας προτάσεων.
Είναι απαραίτητο να ακούσουμε και τους μαθητές, οι οποίοι είναι και οι πλέον ενδιαφερόμενοι για το τι τους αρέσει και τι απεχθάνονται σε αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα, τι πρέπει να κρατήσουμε και τι να αλλάξουμε.
Όλες αυτές τις αλλαγές εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να τις διεκδικήσουμε από την υπεύθυνη Πολιτεία, η οποία τις περισσότερες φορές απουσιάζει. Όταν όμως δίνει το παρόν τις περισσότερες φορές φέρεται εκδικητικά και παίρνει αποφάσεις χωρίς διάλογο και χωρίς καμιά μελέτη, ενάντια στην κοινή λογική.
Ως γονείς γνωρίζουμε ότι όλα όσα αναφέρονται παραπάνω δεν είναι εύκολο να εφαρμοστούν και ότι θα χρειαστεί μεγάλος αγώνας. Και πρώτα απ’ όλα πρέπει να πείσουμε την ίδια την κοινωνία και μετά την ηγεσία του Υπουργείου και της Κυβέρνησης.
Για τη δημιουργία και λειτουργία του παραπάνω σχολείου σημαντικό ρόλο θα παίζει ασφαλώς η εθελοντική εργασία γονέων, αποφοίτων, αλλά και όποιου άλλου μέλους της κοινωνίας αναζητά έναν τρόπο να εκφραστεί συλλογικά και δημιουργικά. Το μόνο που λείπει είναι η πολιτική βούληση και αυτήν πρέπει να τη διεκδικήσουμε.
Ευχαριστώ






Γιώργος Πυνηρτζής, Ταμίας Πανελλήνιας Ένωσης Γονέων Μουσικών Σχολείων.


ΘΕΜΑ: Παράγοντες που επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία των Μουσικών Σχολείων


Η κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας με οδηγό τις κατευθύνσεις της ΕΕ και των μονοπωλίων, του Συμφώνου Σταθερότητας, διαχειρίζεται την καπιταλιστική κρίση και στο χώρο της παιδείας σε αντιλαϊκή-αντιεκπαιδευτική κατεύθυνση.
Η κατεύθυνση αυτή σχετίζεται με την απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών (25-1-10) να περικόψει κατά 10% τις πιστώσεις του προϋπολογισμού σε όλα τα υπουργεία και συγκεκριμένα κατά 781 εκατομμύρια ευρώ για την παιδεία.
Η κατεύθυνση αυτή επίσης σχετίζεται με το Πρόγραμμα Σταθερότητας της κυβέρνησης προς την ΕΕ όπου ρητά αναφέρεται η σημαντική μείωση των προσλήψεων εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στόχος τους είναι να κόψουν τελείως τους μόνιμους διορισμούς για την περίοδο 2011-2012.
Επιπλέον, στα πλαίσια του Συμφώνου Σταθερότητας προβλέπεται πάνω από 10.000 αναπληρωτές να προσληφθούν ως ωρομίσθιοι.
Η οργανικότητα των θέσεων δεν κατακερματίζεται απλά, αλλά μπαίνει σε τροχιά κατάργησης ενόψει της εξαγγελλόμενης αποκέντρωσης του «Καλλικράτη» και της διαφημιζόμενης άρσης της μονιμότητας.
Η ταξική αυτή πολιτική οδηγεί στην ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης για τα παιδιά της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.

Οι σημαντικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία των Μ.Σ. είναι:
1) Ο διορισμός καθηγητών Γενικής και Μουσικής Παιδείας
Μετά από 21 χρόνια λειτουργίας πιστεύουμε ότι είναι ώριμο το αίτημα για κάλυψη όλων των παγίων και διαρκών αναγκών σε καθηγητές, Γενικής αλλά και Μουσικής παιδείας, με μόνιμο προσωπικό, δηλαδή κάλυψη των οργανικών κενών με προγραμματισμό τριετίας. Η σημερινή ισχύουσα διαδικασία, του διαφορετικού κατ’ έτος καθηγητή στο όργανο επιλογής των μαθητών οδηγεί, εκτός του χαμένου χρόνου, και στην απομάκρυνση των μαθητών από τα μουσικά Σχολεία και στην προώθησή τους στα κατά τόπους Ωδεία.
Καθηγητής οργάνου με χρόνια διδακτική εμπειρία σε ΜΣ διορίζεται σε άλλο σχολείο (γυμνάσιο ή λύκειο), και εφόσον εργαζόταν σε επαρχιακό ΜΣ δύσκολα έως και απίθανα να μπορεί να αναπληρωθεί.
Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή των καθηγητών Μουσικής να γίνεται μέσα από ένα σύστημα που θα έχει σαν κριτήρια τόσο τα τυπικά προσόντα (πτυχία, διπλώματα, διδακτορικά κ.λ.π.), όσο και τα ουσιαστικά που έχει να κάνει με τη δεξιοτεχνία στο παίξιμο του οργάνου αλλά και στην παιδαγωγική τους ικανότητα. Η παραδοσιακή μουσική, της οποίας η υπεράσπιση αποτελεί εθνικής σημασίας θέμα, και που διασώθηκε και αναπτύχθηκε στα Μουσικά Σχολεία, βρίσκεται σε διωγμό όσο οι καθηγητές της με πρόσχημα την απουσία τυπικών προσόντων, αντί να αξιολογηθούν και να διοριστούν, εξορίζονται από αυτά.
Ο θεσμός των ωρομισθίων καθηγητών, που εφαρμόζεται κατά κόρον στα Μουσικά Σχολεία, λειτουργεί στα χέρια της εκάστοτε Κυβέρνησης και ηγεσίας του ΥΠΕΠΘ σαν εργαλείο που δεν τιμά ούτε τους εκπαιδευτικούς, ούτε την εκπαίδευση, ούτε την κοινωνία που ζούμε. Λειτουργεί εις βάρος των μαθητών αλλά και των ίδιων των εκπαιδευτικών. Εκτός από την καταρράκωση της αξιοπρέπειας των εκπαιδευτικών, ο θεσμός της ωρομίσθιας και ιδίως των μουσικών αποβαίνει εις βάρος της μόρφωσης των μαθητών, αφού η εναλλαγή κάθε χρόνο καθηγητή σε όργανα επιλογής ή υποχρεωτικού οργάνου οδηγεί στο να μην υπάρχει συνέχεια των σπουδών τους και στην αλλαγή της μεθόδου που ο καθένας χρησιμοποιεί. Δυστυχώς η ωρομίσθια εργασία στην δημόσια εκπαίδευση στη χώρα μας έχει χαρακτηριστικά που δεν υιοθετούνται ούτε στο λεγόμενο «τρίτο κόσμο».
Οι ίδιοι οι καθηγητές - ωρομίσθιοι, αισθάνονται ως ξεκομμένο σώμα απέναντι στους υπόλοιπους καθηγητές. Αφού με τον θεσμό αυτό υποβιβάζεται η εκπαιδευτική διαδικασία, δημιουργούνται εργασιακές σχέσεις δύο και τριών ταχυτήτων και ευνοούνται σχέσεις εξάρτησης και εκμετάλλευσης. Οι απολαβές του είναι εξευτελιστικές και φτάνουν στα 6,20 ευρώ την ώρα (δεν αμείβεται στις εκδρομές και τις επίσημες αργίες).
Δυστυχώς ο θεσμός αυτός χρησιμοποιήθηκε εδώ και χρόνια από όλες τις κυβερνήσεις. Οργανικές θέσεις «τεμαχίζονται» και χρησιμοποιούνται δυο, τρεις ή και τέσσερις ωρομίσθιοι για να τις καλύψουν. Έτσι δημιουργούνται στρατιές χαμηλόμισθων καθηγητών, με ελάχιστη προϋπηρεσία, που δεν έχουν καμία ελπίδα για το μέλλον τους.
Ο νόμος για τα Μουσικά Σχολεία που ψηφίστηκε επί Υπουργίας κ. Μ. Γιαννάκου οδηγεί μια μεγάλη μερίδα, τους λεγόμενους “εμπειροτέχνες” στην υποχρεωτική ωρομισθία αφού δεν τους κρίνει άξιους να γίνουν ούτε αναπληρωτές.
Είναι καιρός να μπει ένα τέλος σ’ αυτόν το θεσμό και να καταργηθεί το άρθρο του νόμου που καταδικάζει τους “εμπειροτέχνες” σε εφ’ όρου ζωής ωρομίσθιους.

2) Κατάργηση των προσόντων των καθηγητών Γενικής Παιδείας
Σύμφωνα με τον Ν. 1566/85, παρ. 5:
«Το διδακτικό προσωπικό των Μουσικών Σχολείων διακρίνεται σε καθηγητές των γενικών μαθημάτων που έχουν σχέση με τις τέχνες γενικά και τη μουσικά ειδικότερα (ειδικές σπουδές ή αναγνωρισμένο καλλιτεχνικό έργο και δράση) και σε καθηγητές μουσικής, απόλυτα εξειδικευμένους στους τομείς της μουσικής».
Η κυβέρνηση στο νόμο, που ψήφισε για το
«Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος και άλλες διατάξεις»
αντικατέστησε την παραπάνω παρ. με το εξής:
«Το διδακτικό προσωπικό των Μουσικών Σχολείων διακρίνεται σε καθηγητές των γενικών μαθημάτων και σε καθηγητές μουσικής, απόλυτα εξειδικευμένους στους τομείς της μουσικής»,
με τη δικαιολογία ότι στις διαδικασίες πρόσληψης υπάρχουν πολλές ενστάσεις και δεν προλαβαίνουν να κάνουν έγκαιρα τις προσλήψεις.
Η πρόβλεψη του πρώτου νομοθέτη για επιπλέον προσόντα είχε να κάνει με το ότι η τέχνη αποτελεί λειτουργικό στοιχείο της παιδείας στα Μουσικά Σχολεία και είναι απαραίτητο όλοι οι διδάσκοντες να έχουν γνώση από την τέχνη ή τη μουσική για την καλύτερή τους συνεργασία.
Εδώ πρέπει να πούμε ότι πράγματι υπήρχαν προβλήματα στελέχωσης των σχολείων, ιδίως των μικρών πόλεων, όπου δεν υπήρχαν τέτοιοι καθηγητές, για το λόγο αυτό συμφωνούμε στο ότι πρέπει η γνώση και η εμπειρία στην τέχνη και τη μουσικά να είναι προσόντα που θα υπολογίζονται, αλλά στην περίπτωση που δεν υπάρχουν τέτοιοι υποψήφιοι, μόνο τότε αυτά να μην είναι υποχρεωτικά.
Επίσης μεγάλη έλλειψη παρατηρείται σε καθηγητές γενικής παιδείας σε μαθήματα κατεύθυνσης.

3) Πρόσληψη απαραίτητου διοικητικού προσωπικού.
Τα Μουσικά Σχολεία με τις ιδιαιτερότητες τους (πολυάριθμο διδακτικό προσωπικό, μεγάλο φάσμα μουσικών μαθημάτων, ειδικές κτιριακές εγκαταστάσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις κ.λ.π.) μπορούν να ανταποκριθούν στο ρόλο τους μόνο με την αυξημένη μέριμνα της πολιτείας. Θεωρείται απαραίτητη η στελέχωσή τους με κατάλληλο διοικητικό προσωπικό (καλλιτεχνικός διευθυντής, βιβλιοθηκονόμος, συντηρητής οργάνων, επιστάτης, γραμματεία, τμήμα δημοσίων σχέσεων κ.λ.π.) ώστε να υπάρχει σαφής διαχωρισμός του εκπαιδευτικού από το διοικητικό έργο.


4) Ενιαία προγράμματα σπουδών στα μουσικά μαθήματα - Βιβλία Μουσικής.
Εδώ και 21 χρόνια είναι πάγιο το αίτημα, τόσο των γονέων όσο και όλης της κοινότητας των Μουσικών Σχολείων, να καταρτιστούν και να εφαρμοστούν αναλυτικά προγράμματα για όλα τα μαθήματα μουσικής σε Γυμνάσιο και Λύκειο Είναι λυπηρό το ότι δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα αναλυτικά προγράμματα σπουδών για όλα τα μουσικά μαθήματα στα Μουσικά Σχολεία. Στο τέλος της φετινής χρονιάς στο ΦΕΚ Β. 1304/02-07-2009 δημοσιεύτηκαν τα αναλυτικά προγράμματα των Μουσικών Γυμνασίων, όμως εκκρεμούν αυτά των Λυκείων. Είναι απαραίτητο και αυτά να ολοκληρωθούν και επιτέλους κάποια στιγμή να αρχίζουν να εφαρμόζονται.
Επίσης δεν υπάρχουν και δεν χορηγούνται τα απαραίτητα βιβλία μουσικής, με αποτέλεσμα ο κάθε καθηγητής να δίνει το δικό του βιβλίο ή σημειώσεις που ο επόμενος να τα καταργεί. Τα βιβλία των Πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων: Αρμονία & Έλεγχος Μουσικών Ακουστικών Ικανοτήτων είναι ανύπαρκτα!!
Χωρίς ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα και τα σχετικά βιβλία, που όπως όλα τα βιβλία πρέπει να διανέμονται δωρεάν, δεν έχουν μέλλον τα Μουσικά Σχολεία αλλά θα υποβαθμίζονται και θα περιθωριοποιούνται υπέρ των Ωδείων.
Επίσης είναι καιρός να γίνει ο εκσυγχρονισμός όλων των προγραμμάτων των μουσικών σπουδών, από την πρωτοβάθμια μέχρι και την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τα Μουσικά Σχολεία, τα Ωδεία, οι Μουσικές σχολές και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Πανεπιστήμια & ΤΕΙ) να διαβαθμιστούν μέσα (και) από τη συνεργασία των δύο διαφορετικών εποπτευόντων φορέων (Υπουργείο Παιδείας, Υπουργείο Πολιτισμού).

5) Προκαταρκτικά μαθήματα μουσικής στα Δημοτικά Σχολεία
Τα προκαταρκτικά μαθήματα που γινόταν μέχρι τον Ιούνιο του 2004 για τους μαθητές των τριών τελευταίων τάξεων των Δημοτικών Σχολείων, σταμάτησαν με το πρόσχημα να εκλογικευτούν και να περιοριστούν οι σπατάλες που γίνονταν από πολλά σχολεία. Έκτοτε παρά τις υποσχέσεις του ΥΠΕΠΘ και της Καλλιτεχνικής Επιτροπής δεν ξεκίνησαν ποτέ.
Πρέπει να εφαρμοστεί ξανά ο θεσμός σε συνεργασία με τα κατά τόπους Μουσικά Σχολεία έτσι ώστε να έχουμε μαθητές με υψηλότερο επίπεδο στα Μουσικά Σχολεία.

6) Εφαρμογή του άρθρου 8 του Ν. 2158/93 περί χορήγησης πτυχίων μουσικής ειδικότητας
Η εφαρμογή του νόμου εξασφαλίζει στους απόφοιτους των Μουσικών Σχολείων ισοτιμία με πτυχία ωδείων και χορήγηση του τίτλου ΤΕ16 σύμφωνα με τον Ν. 3575/2006. Είναι άμεσα αντιληπτό ότι αυτό θα δώσει κύρος στο απολυτήριο του Μουσικού Σχολείου και θα το κάνει ελκυστικότερο αφού θα εξασφαλίσει επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους που επιτυγχάνουν στις εξετάσεις του άρθρου 8.
Τα αναλυτικά προγράμματα των Λυκείων, που πρέπει να καταρτιστούν είναι απαραίτητο να οδηγούν στην απόκτηση πτυχίου οργάνου.
Στα πλαίσια της πιστοποίησης, θα πρέπει να αναγράφονται στο απολυτήριο του Λυκείου, τα μουσικά μαθήματα και τα όργανα πού έχει διδαχτεί ο μαθητής.

7) Καλλιτεχνική Επιτροπή - Παρακολούθηση πορείας Μουσικών Σχολείων
Όσον αφορά τη συγκρότηση της Καλλιτεχνικής Επιτροπής, δημιουργούνται αρκετά ερωτηματικά σχετικά με το κατά πόσο μπορεί να αντεπεξέλθει στα καθήκοντά της. Μια ολιγομελή επιτροπή που εδρεύει στην Αθήνα είναι αδύνατον να έχει άμεση εποπτεία και γνώση των προβλημάτων 41 Μουσικών Σχολείων διασκορπισμένων σε όλη τη χώρα με τις ιδιαιτερότητες μάλιστα που εμφανίζει το κάθε σχολείο. Είναι απαραίτητο η Καλλιτεχνική Επιτροπή να αποκτήσει περισσότερες αρμοδιότητες και να γίνει πιο λειτουργική. Η αποκέντρωση της λειτουργίας της, η αξιοποίηση και των αναπληρωματικών μελών της, αλλά και η σύνδεσή της με τους σχολικούς συμβούλους ανά περιφέρεια, μπορεί να οδηγήσει στην καλύτερη λειτουργία των σχολείων και του όλου θεσμού. Ίσως θα πρέπει η επόπτευση και η λειτουργία των Μουσικών Σχολείων να αλλάξει προς την κατεύθυνση να υπάρχει σε κάθε Μουσικό Σχολείο μία ομάδα που θα είναι υπεύθυνη για τη λειτουργία του σχολείου και οι υπεύθυνοι από όλα τα σχολεία να συνεργάζονται μέσω του περιφερειακού συμβούλου, (που πρέπει να αναβαθμισθεί ο ρόλος του με ουσιαστικότερες αρμοδιότητες), με την Καλλιτεχνική Επιτροπή.

8) Στέγαση
Υπάρχει οξύ πρόβλημα με τη στέγαση των σχολείων, αφού στα περισσότερα δεν υπάρχουν:
• κατάλληλες αίθουσες διδασκαλίας ατομικών μαθημάτων αλλά ούτε και εκδηλώσεων
• κατάλληλες αίθουσες αποθήκευσης οργάνων
• κατάλληλη αίθουσα για τη σίτιση
• κατάλληλοι χώροι για βιβλιοθήκες, μουσικές βιβλιοθήκες, studios κ.λ.π.
Ο θεσμός των Μουσικών Σχολείων δεν μπορεί να προχωρήσει αν δεν λυθεί αυτό το τόσο σοβαρό πρόβλημα. Αν δεν υπάρχουν κατάλληλες αίθουσες για κάθε μάθημα ατομικό ή ομαδικό, αίθουσα εκδηλώσεων, αίθουσα για τη διατροφή, για βιβλιοθήκη, studios κ.λ.π δεν μπορούν να λειτουργήσουν τα σχολεία και να επιτελέσουν το στόχο τους.
Οι νέες εξαγγελίες για σχολεία με την μέθοδο των ΣΔΙΤ φοβούμαστε ότι θα οδηγήσουν στην είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου στην εκπαίδευση από την πίσω πόρτα. Η παιδεία δεν μπορεί να είναι άλλη παρά δημόσια. Η παιδεία είναι αγαθό που πρέπει να παρέχεται δωρεάν στους πολίτες. Είναι απαραίτητο να καταρτιστεί ένα πρόγραμμα υλοποίησης σχολικής στέγης για όλα τα Μουσικά Σχολεία από το ΥΠΕΠΘ. Στο σημείο αυτό θέλουμε να επισημάνουμε τη βιασύνη που παρατηρείται στην παράδοση ενός σχολείου πριν την ολοκλήρωσή του και συνήθως παρατηρείται οι αίθουσες εκδηλώσεων να ολοκληρώνονται μετά από 3 ή 4 χρόνια από τη λειτουργία του νέου κτιρίου.

9) Συντήρηση Μουσικών Οργάνων
Μέσα στο καλοκαίρι του 2008 ολοκληρώθηκε η αποστολή των οργάνων σε όλα τα σχολεία και έτσι καλύφθηκε το αίτημα για αγορά οργάνων. Δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα η ποιοτική παραλαβή των οργάνων. Η έλλειψη κτιριακών υποδομών έχει οδηγήσει σε πολλά σχολεία να αποθηκεύουν τα όργανα το ένα επάνω στο άλλο και να μην μπορεί να αξιοποιηθεί μία τόσο σοβαρή επένδυση. Η Ένωση απαιτεί άμεσα από το ΥΠΕΠΘ να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να ελεγχθούν ποιοτικά όλα τα παραληφθέντα όργανα και να πιέσει τα σχολεία για την αξιοποίηση τους. Ένα μεγάλο κεφάλαιο για τα Μουσικά Σχολεία είναι και συντήρηση των οργάνων. Κάθε χρόνο τα σχολεία αγωνίζονται για να βρουν χρήματα για τη συντήρησή τους. Η ύπαρξη ειδικού κονδυλίου και η αξιοποίηση αποφοίτων τμημάτων ΤΕΙ και ο διορισμός τους στα σχολεία θα βοηθήσει στη συντήρηση των οργάνων.

10) Λειτουργία και Συντήρηση των Μουσικών Σχολείων
Τα Μουσικά Σχολεία, όπως είναι γνωστό, καλύπτουν της ανάγκες ενός ολόκληρου νομού. Για το λόγο αυτό είναι λάθος να καλύπτονται οι ανάγκες από τις σχολικές επιτροπές των Δήμων. Δεν μπορούν οι δήμοι να καλύψουν τις ανάγκες αυτών των σχολείων, που οι δαπάνες είναι μεγάλες σε σχέση με τα υπόλοιπα σχολεία και απευθύνονται σε ανάγκες της εκπαίδευσης ολόκληρου του Νομού. Προτείνουμε να περάσουν στην αρμοδιότητα των Νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων.

11) Σίτιση
Σε πολλά σχολεία λείπουν οι ειδικοί χώροι που απαιτούνται για τη σίτιση, με αποτέλεσμα οι μαθητές να γευματίζουν στις αίθουσες διδασκαλίας. Οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί για το φαγητό που γίνονται από όλες τις Νομαρχίες οδηγούν σε χαμηλό κόστος με αποτέλεσμα τη χαμηλή ποιότητα των γευμάτων. Ο έλεγχος από τις αρμόδιες υπηρεσίες της πολιτείας δεν είναι πάντα έγκαιρος με αποτέλεσμα πολλοί Σύλλογοι Γονέων να έρχονται σε κόντρα για να προασπίσουν την υγεία των παιδιών τους.
Για την καλύτερη σίτιση των παιδιών είναι απαραίτητο να λειτουργήσει επιτροπή υπό την εποπτεία του ΥΠΕΠΘ πού θα είναι στελεχωμένη με ειδικούς για τη διατροφή και θα έχει ως αρμοδιότητα τον καταρτισμό προγραμμάτων σίτισης και τον έλεγχο όλων των σχολείων.

12) Μετακινήσεις
Παρά τις όποιες κινητοποιήσεις που έγιναν για τις μετακινήσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη δεν έχουμε οριστική λύση. Εξακολουθούν να φεύγουν τεράστια κονδύλια προς τους λεωφορειούχους, πολλές φορές και με σκανδαλώδεις διαδικασίες, χωρίς να έχουμε ασφάλεια και σιγουριά για τα παιδιά. Για το θέμα αυτό το ΔΣ της Ένωσης πρότεινε να γίνει Εθνικός Φορέας υπό την εποπτεία του ΥΠΕΠΘ και να αναλάβει τις μετακινήσεις των μαθητών.

Για τα δύο παραπάνω θέματα (σίτιση και μετακινήσεις) είναι απαραίτητο να θεσμοθετηθεί η συμμετοχή των Συλλόγων Γονέων στις διαδικασίες των διαγωνισμών, ώστε να έχουν άμεση αντίληψη για τα γεγονότα.

13) Πρόσθετη διδακτική στήριξη (Π.Δ.Σ.)
Στην δημόσια και δωρεά παιδεία είναι αναγκαία η ΠΔΣ και στα Μουσικά Σχολεία τόσο των μαθημάτων της γενικής παιδείας όσο και των μαθημάτων της Αρμονίας και του Ελέγχου Ακουστικών Ικανοτήτων.

14) Αύξηση του μαθήματος ‘ΣΥΝΟΛΑ’ .
Το επιστέγασμα της δουλείας στην μουσική του κάθε σχολείου είναι το ατομικό όργανο και τα σύνολα.
Τα σύνολα, ως ώρες διδασκαλίας, θα πρέπει να αυξηθούν από 3 σε 5 (ή τουλάχιστον 4) και να γίνονται δύο φορές την εβδομάδα. Στο γυμνάσιο αυτό είναι εφικτό με την μείωση του μαθήματος της χορωδίας τμήματος κατά μία ώρα (στην Α γυμνασίου εκτός το δίωρο χορωδίας τμήματος υπάρχει η οδηγία το ένα δίωρο των συνόλων να γίνεται χορωδία).


Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.





Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών – Ωρολόγιο Πρόγραμμα
–Διδακτέα ύλη
στα Μουσικά Σχολεία
Καραγιάννης Αναστάσιος, Καθηγητής Μουσικού Σχολείου
, sosat333@yahoo.gr

Εισαγωγή
Μετά από 25 χρόνια λειτουργίας των μουσικών σχολείων, έχουν έρθει στην επιφάνεια τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά αποτελέσματα της εκπαίδευσης των μαθητών στα σχολεία αυτά. Αν και τα θετικά είναι αυτά που μας δίνουν το ερέθισμα να προσπαθούμε για το καλύτερο, στην παρούσα εισήγηση θα επικεντρωθούμε στα προβλήματα τα οποία χρήζουν άμεσης λύσης.

Αναλυτικότερα
Το μουσικό σχολείο, ως θεσμός, είναι κύτταρο πολιτισμού. Ως κύτταρο είναι ένας ζωντανός μουσικός οργανισμός. Ένας οργανισμός για να μπορέσει να είναι βιώσιμος πρέπει να καλύπτει τις βασικές του ανάγκες. Έτσι συμβαίνει σήμερα με τα περισσότερα μουσικά σχολεία της χώρας μας… καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες. Για να είναι όμως ένας οργανισμός εξελίξιμος, πρέπει να υπάρξουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Στην παρούσα εισήγηση θα γίνει μια προσπάθεια όχι τόσο καταγραφής των προβλημάτων (αυτά εξάλλου έχουν καταγραφεί σε συνέδρια της Ένωσης) όσο των λύσεων που απαιτείται να δοθούν.
Τα προβλήματα που έχουν καταγραφεί μέχρι τώρα, αναφέρονται σε θέματα σχετικά με:
• Τη διοίκηση
• Τις ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό
• Την κατάρτιση του εκπαιδευτικού προσωπικού
• Τις κτιριακές υποδομές
• Τις υλικοτεχνικές υποδομές
• Τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών
• Τα διδακτικά εγχειρίδια – διδακτέα ύλη
• Το Ωρολόγιο Πρόγραμμα

Το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (Α.Π.Σ.) είναι ένα από τα σημαντικά προβλήματα για την εκπαίδευση των μαθητών των μουσικών σχολείων. Παρακάτω, επιχειρείται μία σοβαρή προσπάθεια προτάσεων επίλυσης των προβλημάτων, τα οποία έχουν προκύψει κατά τη διδασκαλία των μουσικών μαθημάτων. Θα εξετάσουμε ένα-ένα τα αντικείμενα διδασκαλίας των μαθημάτων μουσικής παιδείας, θα εκθέσουμε τα προβλήματα που έχουν ανακύψει και θα δίνουμε μία πρόταση-λύση.
1. Θεωρία & Πράξη Ευρωπαϊκής Μουσικής
Βασικός κορμός της εκπαίδευσης των μαθητών στο μουσικό σχολείο είναι η Θεωρία και Πράξη της Ευρωπαϊκής Μουσικής. Το μάθημα από τον τίτλο φαίνεται ότι χωρίζεται σε δύο τομείς. Ενυπάρχει όμως και άλλος ένας… η ακουστική καλλιέργεια των μαθητών. Ξεκινώντας από το μάθημα της θεωρίας και μελετώντας προσεκτικά το Α.Π.Σ. παρατηρούμε τα εξής: παρατίθενται πέντε βασικοί στόχοι (Α λίστα), αναλύονται τα μαθήματα του θεωρητικού μέρους (Β λίστα) και δίνονται οι ασκήσεις του Σολφέζ και της ακουστικής καλλιέργειας (Γ λίστα).
Το πρόβλημα στην Α λίστα:
Οι πέντε στόχοι είναι γενικοί. Δεν υπάρχουν ειδικοί στόχοι για κάθε διδακτική ενότητα.
Το πρόβλημα στη Β λίστα:
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να υπάρχουν στην ύλη της θεωρίας τα πεδία «Ορισμός της Μουσικής», «Ιδιότητες του μουσικού ήχου», «Μουσικά Συστήματα, μονοφωνία- ετεροφωνία-ομοφωνία-πολυφωνία», τη στιγμή που υπάρχουν τα μαθήματα της Ιστορίας της Μουσικής και της Χορωδίας που πραγματεύονται τα σχετικά θέματα.

Το πρόβλημα στη Γ λίστα:
Προτείνονται ρυθμικές ασκήσεις αλλά δεν διευκρινίζονται ποιες. Προτείνονται ρυθμομελωδικές ασκήσεις στο κλειδί του Σολ και του Φα και είναι τόσο γενικό που δεν καταδεικνύονται ούτε ποιες ασκήσεις αλλά ούτε ο βαθμός δυσκολίας τους.
Προτείνεται γενικώς και αορίστως μουσική υπαγόρευση αλλά δεν διευκρινίζονται ο τρόπος και το είδος. Το πρόβλημα μεγιστοποιείται αν αναλογιστούμε ότι το μάθημα της ακουστικής καλλιέργειας οδηγεί, στο Λύκειο, στο σημερινό μάθημα Έλεγχος Μουσικών Ακουστικών Ικανοτήτων το οποίο είναι πανελλαδικώς εξεταζόμενο και δεν γίνεται κατά τον τρόπο της υπαγόρευσης όπως το παλαιότερο -πριν το 2003- σύστημα (Dictee). Ανάλογες επισημάνσεις μπορούμε να κάνουμε στις τρεις αντίστοιχες λίστες της Β και της Γ γυμνασίου.
Η σημερινή πραγματικότητα βρίσκει τους καθηγητές των θεωρητικών μαθημάτων να μη χρησιμοποιούν κάποιο συγκεκριμένο εγχειρίδιο πόσο μάλλον ένα εγχειρίδιο που να αντιμετωπίζει τα μαθήματα αυτά, όχι ως τρία διαφορετικά αλλά ως μία ενότητα. Δυστυχώς, τα μουσικά σχολεία δεν έχουν μεταξύ τους κοινή γραμμή για την επιλογή βιβλίου. Ακόμα και οι καθηγητές θεωρητικών του ίδιου σχολείου έχει παρατηρηθεί ότι χρησιμοποιούν διαφορετικά βιβλία. Το πιο απογοητευτικό είναι ότι ορισμένοι εκπαιδευτικοί καταφεύγουν στην απλή λύση των προσωπικών σημειώσεων ή ακόμα και της χρονοβόρας υπαγόρευσης. Είναι εύκολα αντιληπτό ότι η έλλειψη βιβλίου στην εκπαιδευτική διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα, οι μαθητές:
• να μην έχουν ορισμούς (και παραδείγματα) επιστημονικά και παιδαγωγικά τεκμηριωμένους
• να μην εξασκούνται αρκετά σε σχολείο και σπίτι
• να χάνουν πολύτιμο χρόνο αντιγράφοντας από τον πίνακα τη διδαχθείσα ύλη
και γενικώς να μην έχουν πλήρη εικόνα της ύλης που διδάσκονται και της δομής της.
Προτεινόμενη λύση: να υποδείξει το υπουργείο βιβλία, τα οποία θα βασίζονται πάνω σε αυτό το Α.Π.Σ. αλλά και να φτιαχτεί ένα πιο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, όπως συμβαίνει και για τα μαθήματα γενικής παιδείας. Χρειάζεται διδακτικό εγχειρίδιο που να μη διασπά τα τρία αντικείμενα, δηλαδή της θεωρίας, της πράξης και της ακουστικής καλλιέργειας. Τα βιβλία που έχουν συγκεντρωμένη όλη την ύλη της θεωρίας και για τις τρεις τάξεις είναι πιο πολύ εκπαιδευτικά εγχειρίδια παρά μαθητικά και σε καμία περίπτωση δεν γράφτηκαν με μουσικοπαιδαγωγικά πρότυπα. Ο μαθητής απαιτείται να μπορεί να διακρίνει το εκάστοτε αντικείμενο που διδάχτηκε. Αυτό είναι εύκολο, αν κάθε διδακτική ενότητα περιλαμβάνει:
• Ένα από τα αντικείμενα της Β λίστας προς διδασκαλία
• Ασκήσεις εμπέδωσης-αξιολόγησης για το σχολείο
• Ασκήσεις για περισσότερη εξάσκηση στο σπίτι
Ι) σε θεωρητικό επίπεδο
ΙΙ) σε πιάνο
• Αντίστοιχο και αλληλένδετο μάθημα σολφέζ
• Αντίστοιχο και αλληλένδετο μάθημα ακουστικής καλλιέργειας

2) Αρμονία & Έλεγχος Μουσικών Ακουστικών Ικανοτήτων
Ο μαθητής στο λύκειο αρχίζει να διδάσκεται το μάθημα της Αρμονίας, το οποίο στην ουσία είναι η συνέχεια της Θεωρίας και Πράξης της Ευρωπαϊκής Μουσικής. Η ύλη που πρέπει να καλυφθεί για τα δύο αυτά μαθήματα είναι τεράστια και οι απαιτήσεις αυτών των δύο μαθημάτων είναι αυξημένες και δεν μπορούν να καλυφθούν με απλές σημειώσεις ή με υπαγόρευση μερικών κανόνων και ασκήσεων. Η μη χρήση διδακτικού εγχειριδίου στα εν λόγω μαθήματα καθιστά τη διδασκαλία τους και την κάλυψη της ύλης σχεδόν αδύνατη.
Το ισχύον Ωρολόγιο πρόγραμμα και το Α.Π.Σ. στα συγκεκριμένα μαθήματα δεν συμφωνούν μεταξύ τους. Σύμφωνα με την υπ’αριθμ. Γ2/1685/2.3.95 (φ.187 Β) «Διδασκαλία μαθημάτων στο Μουσικό Γυμνάσιο-Λύκειο» το μάθημα της Αρμονίας ξεκινά έχοντας δεδομένο ότι οι μαθητές έχουν ήδη διδαχθεί τα βασικά στοιχεία της ύλης της αρμονίας με αποτέλεσμα να δημιουργείται χάσμα μεταξύ Γ Γυμνασίου και Α Λυκείου. Επίσης, η διδακτέα ύλη στην Α και τη Β Λυκείου είναι τεράστια ενώ η Γ Λυκείου έχει επιλεγεί ως τάξη για γενική επανάληψη. Κάτι τέτοιο δεν επιτυγχάνεται σε καμία περίπτωση. Αντίθετα από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, όσοι μαθητές δεν φοιτούν παράλληλα σε κάποιο ωδείο, δεν ολοκληρώνουν επαρκώς την ύλη και δεν είναι σε θέση να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις.
Λόγω της αντικειμενικής δυσκολίας του μαθήματος, καθώς και του ότι η Αρμονία και ο Έλεγχος Μουσικών Ακουστικών Ικανοτήτων (ΕΜΑΙ) είναι πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, επιβάλλεται η χρήση διδακτικού εγχειριδίου με την παρακάτω δομή:
• Ύλη της εκάστοτε διδακτικής ενότητας
• Ασκήσεις εμπέδωσης-αξιολόγησης για το σχολείο
• Ασκήσεις για περισσότερη εξάσκηση στο σπίτι
Ι) σε θεωρητικό επίπεδο
ΙΙ) σε πιάνο
• Αντίστοιχο και αλληλένδετο μάθημα ακουστικής καλλιέργειας
Τα μαθήματα αυτά δεν πρέπει να θεωρούνται ως δύο διαφορετικά αλλά ως μία ενότητα. Το να υπάρχουν σε κοινό διδακτικό εγχειρίδιο βοηθά τόσο τους καθηγητές όσο και τους μαθητές.

3) Ιστορία Μουσικής
Το υφιστάμενο αναλυτικό πρόγραμμα (2009) είναι βασισμένο σε βιβλίο που:
α) Δεν έχει καμία σχέση με μουσικοπαιδαγωγική θεώρηση του μαθήματος. Παραθέτει κάποια ιστορικά μουσικά γεγονότα χωρίς καμία ιδιαίτερη σύνδεση μεταξύ τους, που περισσότερο παραπέμπουν σε σύνδεση κομματιών (κολλάζ) παρά σε διδακτικό εγχειρίδιο.
β) Η γλώσσα που χρησιμοποιείται στο βιβλίο δεν ενδείκνυται για μαθητές γυμνασίου. Είναι πολύ επιστημονική και χρειάζονται επιπρόσθετες σημειώσεις και διευκρινίσεις από το εκπαιδευτικό προσωπικό.
γ) Στο Α.Π.Σ. φαίνεται ότι το μάθημα ξεκινάει στην Α γυμνασίου, όμως στο Ωρολόγιο πρόγραμμα δεν υπάρχει Ιστορία Μουσικής στην Α γυμνασίου. Δηλαδή, το Α.Π.Σ. έχει καταρτιστεί για την διδασκαλία του μαθήματος στις τρεις τάξεις του γυμνασίου ενώ το Ωρολόγιο Πρόγραμμα δεν επιτρέπει τη διδασκαλία του μαθήματος και στις τρεις τάξεις.
Προτεινόμενη λύση: το Α.Π.Σ. να αναφέρει συγκεκριμένα στοιχεία που πρέπει να διδαχθούν, να είναι βασισμένο σε ένα σαφές περιεχόμενο βιβλίου και να είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το Ωρολόγιο πρόγραμμα.
4) Χορωδία
Η Χορωδία είναι ένα μάθημα σημαντικότατο τόσο για την καλλιέργεια της φωνής και της ακοής όσο και γενικότερα της αισθητηριακής αγωγής. Δυστυχώς όμως, το Α.Π.Σ. αναφέρει μόνο τα βασικά στοιχεία στα οποία πρέπει να εστιάσει ο εκάστοτε καθηγητής. Οι δραστηριότητες που αναφέρονται στη Γ λίστα, είναι μόνο ενδεικτικές και σε καμία περίπτωση δεν αποσαφηνίζουν:
α) Τον τρόπο που θα γίνουν (λείπουν εικόνες, μουσικά αποσπάσματα για παρατήρηση)
β) Τα τραγούδια (δεν υπάρχει λίστα τραγουδιών που θα τραγουδούν οι μαθητές)
γ) Το βαθμό δυσκολίας των τραγουδιών (μονόφωνα, δίφωνα κ.λ.π)
δ) Το διδακτικό εγχειρίδιο που θα αποτελέσει τον οδηγό για τη διδασκαλία

Προτεινόμενη λύση: απαιτούνται δύο κυρίως άμεσες λύσεις. Η πρώτη είναι να προταθεί ένα τουλάχιστον εγχειρίδιο που να διευκρινίζει σαφώς τι πρέπει να διδάσκεται. Δεύτερο και σημαντικότερο, η διδασκαλία του ανωτέρω μαθήματος να μην γίνεται από τους καθηγητές θεωρητικών αλλά από εξειδικευμένο προσωπικό με αποδεδειγμένο τίτλο στη μονωδία και στη διεύθυνση χορωδίας. Ελλείψει αυτών τότε να διδάσκεται από καθηγητή θεωρητικών.

5) Βυζαντινή Μουσική
Με μία γρήγορη ματιά, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κάποιος ότι σε μία μόλις σελίδα περιέχεται όλο το -κατά τα άλλα- αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών για το εν λόγω μάθημα.
Προτεινόμενη λύση: να γίνει πιο αναλυτικό το πρόγραμμα σπουδών, με στόχους και διδακτέα ύλη τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο και να υποδειχθεί ένα τουλάχιστον διδακτικό εγχειρίδιο που να περιέχει cd-rom με μουσικά αποσπάσματα-παραδείγματα.

6) Πιάνο
Το πιάνο, ως υποχρεωτικό όργανο σε όλα τα μουσικά σχολεία, έπρεπε να είναι όργανο αναφοράς των θεωρητικών μαθημάτων κάτι που σήμερα δεν γίνεται. Για παράδειγμα: διδάσκεται ένας μαθητής στο μάθημα της Γ θεωρίας, τις τρίφωνες συγχορδίες και τις αναστροφές τους. Επιβάλλεται η πρακτική διδασκαλία από τους καθηγητές πιάνου της αντίστοιχης ενότητας.
Προτεινόμενη λύση: το πιάνο ως όργανο υποχρεωτικό να είναι μόνο βοηθητικό εργαλείο για την κατανόηση των υπολοίπων θεωρητικών μαθημάτων. Αν ένας μαθητής θέλει να μάθει πιάνο μπορεί να το επιλέξει ως όργανο επιλογής και να ακολουθήσει τη σημερινή διδακτέα ύλη. Έτσι θα επιτύχουμε:
• Να μην έχουν επιπρόσθετο διάβασμα οι μαθητές που δεν επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο πιάνο
• Να κατανοούν όλα τα θεωρητικά μαθήματα

7) Άλλα μουσικά όργανα
Γενικώς, η διδασκαλία των οργάνων έχει ένα εντελώς ασαφές και αδιευκρίνιστο τοπίο. Όλοι οι καθηγητές διδάσκουν κατά βούληση, χωρίς συγκεκριμένη ύλη, χωρίς προτεινόμενα βιβλία, χωρίς καθορισμένες τεχνικές. Στα δε παραδοσιακά όργανα, το θέμα λαμβάνει τραγελαφικές καταστάσεις, αφού και οι καθηγητές που διδάσκουν, στερούνται τη στοιχειώδη υπόδειξη τόσο για τον τρόπο διδασκαλίας, τη μέθοδο, το βιβλίο, όσο και σε ότι αφορά στη διδακτέα ύλη.
Συμπερασματικά:
Προτείνουμε ένα νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών, καταρτισμένο διεξοδικά, αναλυτικά, επιστημονικά, παιδαγωγικά, το οποίο να λαμβάνει υπόψη του το Ωρολόγιο πρόγραμμα αλλά και άλλες παραμέτρους, όπως ότι οι μαθητές των μουσικών σχολείων δεν επιστρέφουν στο σπίτι τους την ίδια ώρα με τους μαθητές των γενικών σχολείων και ως εκ τούτου έχουν περιορισμένο ελεύθερο χρόνο. Απαιτούνται άμεσες οδηγίες, αναλυτικά προγράμματα σπουδών, διδακτικά εγχειρίδια σε όλα τα μουσικά μαθήματα ώστε να μην χάνεται πολύτιμος χρόνος. Το εκπαιδευτικό προσωπικό των μουσικών σχολείων και οι μαθητές τους καταβάλουν την μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια για να στηρίξουν αυτά τα σχολεία, αλλά δεν αρκεί η κάλυψη των βασικών τους αναγκών…

Ωρολόγιο Πρόγραμμα

Από όσα αναφέραμε παραπάνω προκύπτει σαφώς ότι το Ωρολόγιο πρόγραμμα δεν συμφωνεί απόλυτα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών και είναι ανάγκη για εκ νέου κατάρτιση και των δύο. Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό, ότι στα μαθήματα μουσικής παιδείας του Ωρολογίου προγράμματος, έχουν σημειωθεί λάθη και παραλείψεις. Αναλυτικότερα:
Στη Β και Γ Γυμνασίου μειώνεται μία ώρα από τα θεωρητικά ευρωπαϊκής μουσικής, ενώ η ύλη που πρέπει να καλυφθεί είναι σε μέγεθος ίδια με την Α τάξη γυμνασίου. Η ώρα αυτή θα μπορούσε να συμπληρωθεί αν μειωθεί μία ώρα από το μάθημα της χορωδίας ή αν προστεθεί μία ακόμα ώρα στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα για κάθε τάξη.
Στη Β και Γ Λυκείου αναφέρεται μάθημα «Γραφή καθ’ υπαγόρευση». Αυτό το μάθημα ίσχυε έως το 2003. Αν ένας νέος εκπαιδευτικός συμβουλευτεί το ωρολόγιο πρόγραμμα για το τι θα διδάξει, σαφώς και θα προετοιμάζει με λάθος τρόπο τους μαθητές του. Το μάθημα dictee ή καθ’ υπαγόρευση, έχει καταργηθεί και δεν υπάρχει λόγος να υφίσταται παρά μόνο για περαιτέρω εξάσκηση. Από το 2003 μέχρι σήμερα το πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα είναι ο «Έλεγχος Μουσικών Ακουστικών Ικανοτήτων» (ΕΜΑΙ) και έτσι έπρεπε να αναφέρεται στο Ωρολόγιο πρόγραμμα ή στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών.
Στη Γ λυκείου αναγράφεται μάθημα «Αρμονία-Αρμονία στο πιάνο». Στο μάθημα της αρμονίας διδάσκουμε εναρμόνιση στο πιάνο από την Α Λυκείου γιατί μόνο έτσι μπορεί να συνδέσει ο μαθητής τη θεωρία με την πράξη. Αν ένας μαθητής ξεκινήσει στη Γ λυκείου να παίζει θέματα αρμονίας στο πιάνο η δυσκολία που θα συναντήσει θα είναι πολύ μεγάλη, γιατί τα θέματα που θα συναντήσει θα έχουν ήδη ένα αυξημένο βαθμό δυσκολίας. Άρα είτε πρέπει να φαίνεται στο Α.Π.Σ. ότι όλες οι τάξεις του λυκείου έχουν «αρμονία στο πιάνο» ή να συμπεριληφθεί στο Ωρολόγιο πρόγραμμα και για τις υπόλοιπες τάξεις του Λυκείου.
Το μουσικό σχολείο δεν είναι απαραίτητα ένα σχολείο που πρέπει όλοι να γίνουν επαγγελματίες μουσικοί ή να οδηγηθούν στα τμήματα μουσικών σπουδών. Η μεγαλύτερη ίσως παράλειψη του Ωρολογίου προγράμματος, ίσως εντοπίζεται σε αυτό, δηλαδή στο ότι δεν λαμβάνει υπόψη του ότι κάποιοι μαθητές στην Γ Λυκείου έχουν προαποφασίσει ότι δεν θα δώσουν τα δύο ειδικά μαθήματα για εισαγωγή στα τμήματα μουσικών σπουδών γιατί επιθυμούν κάποια άλλη σχολή. Στην περίπτωση αυτή θα έπρεπε να υπάρχουν οι εξής επιλογές:
• Οι μαθητές που θα δώσουν εξετάσεις να μπουν σε ολιγομελή τμήματα. Είναι αδύνατο να θεωρούμε ότι γίνεται σωστά το μάθημα της αρμονίας με 10 μαθητές τη στιγμή που σε κάποιο ωδείο το αντίστοιχο μάθημα αρμονίας διδάσκεται σε ένα και μόνο μαθητή.
• Οι μαθητές που δεν ενδιαφέρονται για τα τμήματα μουσικών σπουδών ή μπορούν να διδάσκονται πιο εύκολες ασκήσεις σε άλλο τμήμα, με θέματα ανάλογου επιπέδου ή να διδάσκονται κάποιο μάθημα της κατεύθυνσης που έχουν επιλέξει
Επιπροσθέτως, η δημιουργία ενός μουσικού δημοτικού σχολείου θα ήταν η αρχή για μια ολοκληρωμένη μουσική εκπαίδευση των μαθητών των μουσικών σχολείων διότι οι μαθητές που θα έρχονται στο μουσικό θα έχουν ήδη προετοιμαστεί στο δημοτικό και η ένταξή τους θα είναι πιο εύκολη. Αν αυτό θεωρείται πολύ δύσκολο και μακρινό, υπάρχει η εναλλακτική πρόταση της μουσικής εκπαίδευσης και προετοιμασίας για τα μουσικά σχολεία στις δύο τελευταίες τάξεις του δημοτικού σχολείου.
Εν κατακλείδι, θεωρούμε ότι όλοι οι απόφοιτοι των μουσικών σχολείων έχουν το δικαίωμα να πιστοποιούν τις μουσικές τους γνώσεις ανεξάρτητα από το αν θα εισαχθούν στα τμήματα μουσικών σπουδών ή όχι. Για αυτό θα πρέπει να θεσπιστούν εξετάσεις ανάλογες του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας τουλάχιστον για το μάθημα της αρμονίας. Οι εξετάσεις θα πρέπει να γίνονται από κρατικό φορέα, να είναι υψηλού επιπέδου, ανάλογες των πανελληνίων εξετάσεων και να αναγνωρίζονται ως επίσημες από το υπουργείο παιδείας.

Θέματα οργάνωσης, αξιολόγησης και παρακολούθησης της ύλης
των ατομικών μουσικών μαθημάτων

Κατά τη λειτουργία των μουσικών σχολείων έχουν παρατηρηθεί σημαντικές ελλείψεις και παραλείψεις σχετικά με το σχεδιασμό της διδακτέας ύλης, της αξιολόγησης των μαθητών, και του ελέγχου προόδου τους. Συγκεκριμένα:
Α) Η διδακτέα ύλη των μουσικών μαθημάτων:
Οι εκπαιδευτικοί των μουσικών σχολείων, έρχονται αντιμέτωποι στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς με ένα πολύ σοβαρό ζήτημα: ποια θα είναι η διδακτέα ύλη! Το υπουργείο παιδείας έχει καθορίσει σαφώς τα αντικείμενα τα οποία πρέπει να διδαχθούν οι μαθητές των μουσικών σχολείων σε ορισμένα μόνο μουσικά μαθήματα ενώ τα υπόλοιπα άπτονται της προσωπικής θέλησης, της εκπαιδευτικής ικανότητας και του γνωστικού φάσματος του καθηγητή. Επιπλέον, ακόμα και για εκείνα τα μαθήματα που έχει καθοριστεί η διδακτέα ύλη δεν διευκρινίζονται ποια εγχειρίδια θα χρησιμοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί και φυσικά δεν διατίθενται δωρεάν στους μαθητές. Έτσι, ακόμα και εάν ένας μαθητής της Α΄ γυμνασίου κάνει τα πρώτα του βήματα σε ένα μουσικό όργανο με μία συγκεκριμένη μέθοδο, εφόσον υπάρχει και έχει καθοριστεί με σαφήνεια, δεν διασφαλίζεται ότι την επόμενη χρονιά θα συνεχίσει με την ίδια ή με άλλη μέθοδο. Με άλλα λόγια οι μαθητές δεν έχουν στην κατοχή τους σχολικά βιβλία που να διατίθενται δωρεάν και δεν γνωρίζουν τι θα διδαχθούν τη επόμενη χρονιά. Επιπροσθέτως, οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν σαφείς οδηγίες με τις οποίες θα διευκρινίζεται από ποια βιβλία θα διδάξουν, το αντικείμενο της διδακτέας ύλης, τον τρόπο και τη μέθοδο της διδασκαλίας που θα ακολουθήσουν.
Το πρόβλημα με τη διδακτέα ύλη μεγιστοποιείται αν αναλογιστούμε ότι ένας μαθητής, για διάφορους λόγους, αλλάζει καθηγητή. Ο συγκεκριμένος μαθητής καλείται να δώσει απάντηση στα παρακάτω: Ποια βιβλία θα χρησιμοποιήσει; Ποια μέθοδο; Θα βρεθεί εκπαιδευτικός που να διδάσκει με τη μέθοδο που ήδη γνωρίζει ο μαθητής; Θα χρειαστεί να αγοράσει άλλα βιβλία;
Β. Οι εκπαιδευτικοί και η σχέση εργασίας με το σχολείο:
Τα μουσικά σχολεία επανδρώνονται κατά μεγάλο ποσοστό από ωρομίσθιους και αναπληρωτές εκπαιδευτικούς. Οι καθηγητές αυτοί τοποθετούνται, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις, 2-4 μήνες μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Αποτέλεσμα της μη έγκαιρης τοποθέτησης των εκπαιδευτικών στις σχολικές μονάδες είναι ότι το εβδομαδιαίο πρόγραμμα αρχίζει να εφαρμόζεται πλήρως συνήθως λίγο πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων και επομένως, κάθε άλλο παρά εξυπηρετείται ο σκοπός για τον οποίο έχουν επιλέξει οι μαθητές τη φοίτησή τους σε μουσικό σχολείο.
Η μη μόνιμη σχέση των εκπαιδευτικών με τα σχολεία δημιουργεί επιπρόσθετα προβλήματα, διότι κάθε χρόνο γίνονται μεγάλες ανακατατάξεις στις λίστες αναπληρωτών και ωρομισθίων βάσει της προϋπηρεσίας τους. Έτσι, οι καθηγητές αναγκάζονται να χάσουν πολύτιμο χρόνο σε γνωριμία με τους μαθητές, σε διερεύνηση εκ νέου των μουσικών δεξιοτήτων τους και του επιπέδου των γνώσεων που έχουν αποκτήσει καθώς και να σχηματίσουν μία σφαιρική άποψη για τους μαθητές τους. Ακόμα και οι μόνιμοι καθηγητές μουσικής, για την εξασφάλιση ευέλικτου εβδομαδιαίου μουσικού προγράμματος, αναγκάζονται να διδάσκουν κάθε χρόνο σε διαφορετικούς μαθητές. Πολύ σπάνια έχει παρατηρηθεί εκπαιδευτικός να έχει έξι χρόνια τον ίδιο μαθητή σε ατομικό όργανο.

Αναλυτικότερα:
Ύστερα από σχετική έρευνα -σε μουσικά σχολεία- σχετικά με τις δυνατότητες που υπάρχουν για την καλύτερη οργάνωση, αξιολόγηση και παρακολούθηση της ύλης των ατομικών μουσικών μαθημάτων παρατηρήθηκαν τα παρακάτω:
 Τα βιβλία ύλης δεν συμπληρώνονται πάντα αναλυτικά.
 Οι καθηγητές των ατομικών μουσικών μαθημάτων, που αναλαμβάνουν μαθητές Γ΄ Γυμνασίου ή και τάξεων του Λυκείου, είναι σχεδόν αδύνατο να ελέγξουν ποιο είναι το γνωστικό πεδίο των μαθητών τους. Έτσι, οι εκπαιδευτικοί δεν γνωρίζουν ούτε το επίπεδο του μαθητή τους, ούτε την ύλη που διδάχτηκε. Επίσης, δεν είναι σε θέση, αρκετές φορές, να γνωρίζουν τη μέθοδο και τις ασκήσεις που έχουν κάνει οι μαθητές τους στα παρελθόντα έτη.
 Οι μαθητές, σε διερευνητικές ερωτήσεις του καθηγητή τους σχετικά με την ύλη που έχουν διδαχθεί τις προηγούμενες χρονιές, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, δίνουν την εντύπωση ότι γνωρίζουν λιγότερα, ώστε να εκτιμηθεί από τον καθηγητή τους θετικά ακόμα και μία μικρή πρόοδός τους.

Για την αντιμετώπιση όλων των ανωτέρω προβλημάτων, σχεδιάστηκε από τον υπογράφοντα – εισηγητή της παρούσης, «βιβλίο ύλης» (όπως απεικονίζονται στους συνημμένους πίνακες) το οποίο συμπεριλαμβάνει αναλυτικά -εκτός από το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο και την τάξη του μαθητή- το επίπεδο της μουσικής του γνώσης. Στο εν λόγω «βιβλίο ύλης» σημειώνονται και πληροφορίες εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά σημαντικές για την εξέλιξή της, όπως αν ο μαθητής έχει στο σπίτι του μουσικό όργανο για να διαβάσει (δεδομένου ότι δεν παρέχεται από το Υπουργείο Παιδείας), αν είχε μουσικές γνώσεις από ωδείο ή μουσική σχολή πριν την εγγραφή του στο Μουσικό Σχολείο ή αν φοιτά παράλληλα σε οποιοδήποτε μουσικό εκπαιδευτικό ίδρυμα εκτός του σχολείου. Επίσης, καταγράφονται πληροφορίες που άπτονται θεμάτων της εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής διαδικασίας, όπως ο βαθμός συνεργασίας του μαθητή με τον καθηγητή, της καθημερινής του μελέτης του μουσικού οργάνου (εντός και εκτός σχολείου).
Το «βιβλίο ύλης» των μουσικών μαθημάτων είναι ατομικό για κάθε μαθητή και κάθε όργανο και βρίσκεται στην κατοχή του εκάστοτε καθηγητή. Συμπληρώνεται και υπογράφεται από τον διδάσκοντα και είναι στην αποκλειστική του ευθύνη η αξιοπρεπής τήρηση του βιβλίου, η πλήρης καταγραφή των στοιχείων και της προόδου του μαθητή. Τα «βιβλία ύλης», χρησιμοποιούνται από τους εκάστοτε εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια της φοίτησης των μαθητών και τηρούνται μέχρι και την αποφοίτησή τους από το σχολείο ή τη μεταγραφή τους σε άλλο γενικό γυμνάσιο ή λύκειο.
Για την τήρηση των «βιβλίων ύλης», τον έλεγχό τους, και την γενικότερη οργάνωση και λειτουργία του συγκεκριμένου συστήματος καταγραφής της ύλης, ορίζεται υπεύθυνος καθηγητής, ως «συντονιστής», ο οποίος θα βρίσκεται σε άμεση επαφή με το Διευθυντή της σχολικής μονάδας και το σύλλογο διδασκόντων για οποιοδήποτε σχετικό θέμα προκύψει. Ο «συντονιστής» της λειτουργίας του εν λόγω συστήματος καταγραφής της ύλης είναι καλό να είναι από το μόνιμο προσωπικό του εκάστοτε μουσικού σχολείου. Στις σελίδες που ακολουθούν δίνεται το υπόδειγμα ενός «βιβλίου ύλης» και του τρόπου που πρέπει να συμπληρώνεται:

ΒΙΒΛΙΟ ΥΛΗΣ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΑΘΗΤΗ

_________________________________________

ΠΑΤΡΩΝΥΜΟ: ________________________

ΑΡΙΘ. ΜΗΤΡΩΟΥ: ________________

ΜΟΥΣΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ
____________________________

1Ο ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 20___ - 20___

Προηγούμενη γνώση στη μουσική / Γενικές παρατηρήσεις
Τάξη: ____________________
Επίπεδο: ________________________________________
Τμήμα: ____________________
Ύπαρξη μουσικού οργάνου στο σπίτι (Κυκλώστε)
Επίπεδο: ___________________
ΝΑΙ ΟΧΙ

Αξιολόγηση μήνα Γενικές Παρατηρήσεις

Σεπτεμβρίου

Οκτωβρίου

Νοεμβρίου

Δεκεμβρίου

Ιανουαρίου

Φεβρουαρίου

Μαρτίου

Απριλίου

Μαΐου

Ιουνίου

Υπεύθυνος καθηγητής: (σημειώνεται με μολύβι μέχρι πριν τη λήξη του έτους) ___________________________________________________

Υπογραφή: (σημειώνεται με μολύβι μέχρι πριν τη λήξη του έτους) ______________________________


ΔΙΔΑΧΘΕΙΣΑ ΥΛΗ

Ημερομηνία Μάθημα (ύλη που παραδόθηκε) Βαθμός αξιολόγησης Κατανόηση παράδοσης Παρατηρήσεις

ΤΕΛΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ – ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΒΙΒΛΙΟ ΣΕΛΙΔΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΤΕΛΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: ____________

Υπογραφές εξεταστών __________ __________ __________

Αναλυτικές οδηγίες συμπλήρωσης πεδίων

ΠΙΝΑΚΑΣ «ΔΙΔΑΧΘΕΙΣΑ ΥΛΗ»

1. Στο πεδίο ημερομηνία συμπληρώνεται η ημέρα, ο μήνας και ο χρόνος παράδοσης, π.χ. 17/09/07
2. Στο πεδίο μάθημα (ύλη που παραδόθηκε) σημειώνεται αναλυτικά το μάθημα και το βιβλίο από το οποίο παραδόθηκε, π.χ. Κομμάτι 15, Μέθοδος Hanon, σελ.13
3. Στο πεδίο βαθμός αξιολόγησης σημειώνεται στην εικοσάβαθμη κλίμακα, ο βαθμός εξέτασης της προηγούμενης διδαχθείσας ενότητας, π.χ. 19.
4. Στο πεδίο κατανόηση παράδοσης σημειώνεται στην εικοσάβαθμη κλίμακα, ο βαθμός κατανόησης της νέας διδακτικής ενότητας, π.χ.18. Να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο συγκεκριμένο πεδίο γιατί είναι σημαντικό στην ορθή αξιολόγηση του μαθητή στην επόμενη διδακτική ενότητα.
5. Στο πεδίο παρατηρήσεις καταγράφονται όλα τα σημαντικά στοιχεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον ίδιο τον εκπαιδευτικό που έχει αναλάβει τον μαθητή ή εκείνους που θα έχουν στην κατοχή τους το «βιβλίο ύλης» τα επόμενα σχολικά χρόνια, π.χ. δεν κατανόησε πως θα γίνουν τα αρπίσματα, δεν μπορεί να παίξει διάστημα 9ης λόγω δυσκαμψίας των δαχτύλων, μετά την κατάληψη παρατηρήθηκε πτώση της επίδοσής του και δυσχέρεια στην συγκέντρωσή του κ.λ.π..


ΠΙΝΑΚΑΣ «ΤΕΛΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ – ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ»

1. Στο πεδίο βιβλίο γράφεται το βιβλίο π.χ. Hanon, Beyer
2. Στο πεδίο σελίδες συμπληρώνεται από ποια μέχρι ποια σελίδα από το συγκεκριμένο βιβλίο θα εξεταστεί ο μαθητής, π.χ. 12-15, 17
3. Στο πεδίο παρατηρήσεις καταγράφονται όλα τα σημαντικά στοιχεία που συζητήθηκαν στις εξετάσεις από τους εξεταστές, π.χ. φαίνεται να έχει ταλέντο και μουσικές ικανότητες κ.λ.π.
4. Στο πεδίο τελικός βαθμός αξιολόγησης γράφεται στην εικοσάβαθμη κλίμακα ο τελικός βαθμός εξετάσεων του μαθητή.





Κατερίνα Αθανασίου, γ. Γραμματέας Πανελλήνιας Ένωσης Γονέων Μουσικών Σχολείων

θέμα «Το όραμα μας για ένα διαφορετικό σχολείο»

Καλημέρα, ξεκινώντας σαν Δ. Σ. την οργάνωση αυτής της μερίδας, ανέλαβα να συγκεντρώσω μερικές σκέψεις για το πώς οραματιζόμαστε ένα τύπο ιδανικού σχολείου, ένα θέμα που έχει απασχολήσει έτσι κι αλλιώς ένα μεγάλο κομμάτι της κοινότητας που ασχολείται και προβληματίζεται με το πώς θα καταφέρουμε να κάνουμε πιο οργανικό και αποτελεσματικό αυτό το χώρο ώστε τα παιδιά μας να είναι χαρούμενα και παραγωγικά.
Ξεκινήσαμε μια συζήτηση λοιπόν με τον Πέτρο Μπάτσιαρη, δάσκαλο και μαζέψαμε κάποιες σημειώσεις, με την Ευγενία Σακελλαρίου, φιλόλογο στο Μουσικό σχολείο Ιλίου, που είχε δουλέψει με τις τάξεις της στο θέμα: Αφού σχολιάσετε τη δική σας σχολική εμπειρία να παρουσιάσετε την εικόνα του σχολείου, όπως το οραματίζεστε, και μου έδωσε αρκετές εκθέσεις με την άποψη των μαθητών. Διάφορα κείμενα μαζεύτηκαν με την βοήθεια της Αντιγόνης Βαλάκου, εικαστικόυ. Αποφάσισα λοιπόν, να ξεκινήσω τη παρουσίαση, αυτού του διαλόγου με κάποια αποσπάσματα, από την Ομιλία του Πρωθυπουργού για την Παιδεία στη Συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου (4/3/10) που έκανε και την εισήγησή της η Υπουργός Παιδείας Κα Διαμαντοπούλου. για το νέο σχολείο

Θέλουμε να πάμε σε ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης. Και για να κάνουμε αυτή τη στροφή σε μια ανάπτυξη βιώσιμη και πράσινη, σε μια άλλη νοοτροπία, σε ένα κράτος λειτουργικό, με την εμπέδωση ακόμα μεγαλύτερης κοινωνικής ευθύνης, συνείδησης και αλληλεγγύης, που χρειάζεται ο τόπος, υποχρεωτικά, ο δρόμος περνάει μέσα από τη δημιουργία ενός διαφορετικού, νέου εκπαιδευτικού συστήματος και δια βίου μάθησης, που απελευθερώνει τον μαθητή, τον φοιτητή, τους δασκάλους, τους καθηγητές, και περνά την έννοια της μάθησης, ως κάτι που δεν γίνεται απλά στα θρανία, αλλά καθημερινά, παντού και σε όλη τη διάρκεια της ζωής.

Οι αλλαγές στο χώρο της παιδείας απαιτούνται – και απαιτείται να είναι ουσιαστικές και βαθιές. Να αντιμετωπίζουν τόσο το χρόνιο ανορθολογισμό, που οδήγησε σε ουσιαστική διάλυση, αλλά και την ανατροπή ενός παιδαγωγικού μοντέλου, που πνέει πια τα λοίσθια. Ένα παιδαγωγικό μοντέλο, το οποίο πρέπει να αλλάξει, για το πώς μαθαίνει και τι μαθαίνει κάθε παιδί, που είναι βεβαίως και η ουσία του εκπαιδευτικού συστήματος.

Σήμερα, έχουμε ένα σύστημα ξένο προς τις ανάγκες των νέων, ξένο προς τις ανάγκες της κοινωνίας, ξένο προς τις ανάγκες της οικονομίας, ξένο προς τα μεγάλα ζητήματα που αντιμετωπίζει η σημερινή νέα γενιά. Και δεν είναι τυχαίο ότι αισθάνεται αποξενωμένος και από το χώρο της παιδείας ο ίδιος ο νέος. Γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα θα έπρεπε να αντιμετωπίζει και να προετοιμάζει τη νέα γενιά για τις τεράστιες προκλήσεις της εποχής, την ψηφιακή εποχή, τις κλιματικές αλλαγές και τα «πράσινα» επαγγέλματα, για την παγκόσμια κοινότητα, στην οποία ο νέος και η νέα της πατρίδας μας θέλουμε να μπορούν να στέκονται ισότιμα, με πρωτοβουλία και περηφάνια.

Θέλουμε μια εκπαίδευση, που να δίνει όλα τα φόντα, όλη τη γνώση, ώστε να μπορεί να ανταγωνιστεί, σε μια δύσκολη και ανταγωνιστική παγκόσμια οικονομία, προωθώντας τις αξίες μας και τον πολιτισμό μας με ισότιμο και αποτελεσματικό τρόπο.

Είμαι πεισμένος …………………………………………………………………. ότι υπάρχει
σήμερα η ωριμότητα

• Οικογένεια – σχολείο – κοινωνία
• Σε αυτό το σχήμα το σχολείο αποτελεί το μεταβατικό στάδιο προς την ενηλικίωση και την ένταξη στην κοινωνία. Για ποια όμως κοινωνία προετοιμάζει το σημερινό σχολείο τα παιδιά; Είναι τα παιδιά λευκές σελίδες που το σχολείο διαμορφώνει κατά βούληση για να εξυπηρετήσει μια κοινωνία που έτσι κι αλλιώς δεν λειτουργεί; Μήπως θα έπρεπε αντίθετα το σχολείο να ενεργοποιεί και να αξιοποιεί τη δυναμική των παιδιών για να αλλάξει πρόσωπο ο κόσμος;
• Πώς θέλουμε το σχολείο;
• Θέλουμε ένα σχολείο δημοκρατικό που να λειτουργεί με κέντρο την συζήτηση και να αξιοποιεί πραγματικά τους υπάρχοντες θεσμούς και τα πλαίσια για να στηρίξει τις δημιουργικές δυνάμεις μέσα σε αυτό. Να ενδυναμωθούν οι άνθρωποι που ως τώρα κάνουν κρυφό σχολειό και το στηρίζουν με προσωπική φροντίδα. Να προστατεύει αυτή τη δυναμική που εξαφανίζεται γιατί υφίσταται συνεχείς ήττες.
Η αναμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής ολόκληρης της κυπριακής κοινωνίας: τα ΜΜΕ παρακολουθούν και αποτυπώνουν κάθε βήμα που γίνεται στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης, οι σύνδεσμοι γονέων οργανώνουν τη μία ημερίδα μετά την άλλη, οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν με πρωτοφανή μαζικότητα στην κατάρτιση των νέων αναλυτικών προγραμμάτων, οι μαθητές αδημονούν. Σε ένα από τα πιο γνωστά πρόσωπα της Κύπρου έχει αναδειχτεί ο επικεφαλής της όλης προσπάθειας, ο καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γιώργος Τσιάκαλος. Ο «αρχιτέκτονας του νέου σχολείου»,
Όλοι και όλες μας εκφράζουμε κάθε τόσο την επιθυμία να έχουμε σχολεία που δίνουν στα παιδιά μας χαρά, διαμορφώνουν πολίτες με γνώση και αυτοπεποίθηση και παρέχουν τα απαραίτητα εφόδια για μια απρόσκοπτη πορεία στη ζωή.
• Η διατύπωση «δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο» δεν αποτελεί ένα ρητορικό σχήμα, αλλά, αντίθετα, είναι δόκιμος όρος στο χώρο της Παιδαγωγικής. Ήδη από την εποχή των δημοκρατικών μεταρρυθμιστικών εκπαιδευτικών κινημάτων, δηλαδή από την εποχή πριν από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, «δημοκρατικό» ονομαζόταν ένα σχολείο στο οποίο μπορούσαν να φοιτούν όλα τα παιδιά μαζί για να προετοιμαστούν για την κοινή ζωή: χωρίς έκπτωση στα μορφωτικά αγαθά για κανένα παιδί, και με μορφωτικά αγαθά προσανατολισμένα σε εκείνα τα θέματα, των οποίων η γνώση αποτελεί το απαραίτητο κλειδί για την κατανόηση και την «κατάκτηση» του κόσμου. Αυτό ισχύει και σήμερα. Για να το κάνω πιο σαφές: δημοκρατικό χαρακτηρίζουμε ένα σχολείο στο οποίο όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από τις ιδιαιτερότητες που πιθανόν να έχουν, αποκτούν όλα εκείνα τα εφόδια που χαρακτηρίζουν σήμερα ένα μορφωμένο άνθρωπο. Αυτό ισχύει δηλαδή και για τα παιδιά, των οποίων η αποτυχία στο σχολείο φαίνεται μερικές φορές να έχει χαρακτηριστικά νομοτέλειας, όπως συμβαίνει π.χ. με παιδιά που δεν μιλούν την ελληνική γλώσσα ή ζουν σε περιβάλλον ακραίας φτώχειας ή έχουν μια αναπηρία για την οποία παραδοσιακά ισχύει η προκατάληψη ότι εμποδίζει την ισότιμη εκπαίδευση. Συνεπώς, δημοκρατικό είναι ένα σχολείο όταν προσφέρει τα μορφωτικά αγαθά προσαρμοσμένα στη «ζώνη επικείμενης ανάπτυξης» του κάθε παιδιού – αρνούμενο να κατατάξει τα παιδιά σε κατηγορίες και, αντίθετα, αποδεχόμενο την αρχή ότι στο κοινό πλαίσιο της ανθρώπινης ιδιότητας, που μοιράζονται όλα τα παιδιά, κάθε παιδί είναι διαφορετικό και, συνεπώς, χρειάζεται ανάλογη αντιμετώπιση. Πρόκειται για ένα σχολείο όπου κανένα παιδί δεν βιώνει προσβολές και αποτυχίες αλλά, αντίθετα, όλα τα παιδιά –το καθένα με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο- βιώνουν την ευτυχία που παρέχει η ανακάλυψη της γνώσης.
• Από την άλλη μεριά, «ανθρώπινο σχολείο» είναι εκείνο στο οποίο τα παιδιά μπορούν να είναι χαρούμενα και ευτυχισμένα και έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν και να χαρούν την παιδική ηλικία και τη νεότητά τους. Διότι η αλήθεια είναι ότι τα σχολεία μας έχουν εξελιχθεί πια σε θεσμούς που το μόνο πράγμα που κάνουν με ιδιαίτερη επιτυχία είναι να κλέβουν από τα παιδιά μας την παιδική ηλικία και τη νεότητα. Αυτό πρέπει να αλλάξει ριζικά εάν η κοινωνία μας επιθυμεί να είναι ανθρώπινη.


• Θέλουμε ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία με τρόπο ουσιαστικό. Πώς περιμένουμε να έχουμε στο μέλλον δημιουργικούς παραγωγικούς πολίτες όταν αντιμετωπίζουμε τα παιδιά ως εκτός κοινωνικού συνόλου άτομα καλώντας τα ενίοτε να παρουσιαστούν ως θέαμα στα υπόλοιπα μελή της κοινωνίας για να εισπράξουν μια πρόσκαιρη και επιφανειακή επιβράβευση; Άραγε δεν διδάχτηκαν περισσότερα για τον ρολό τους όταν για παράδειγμα έπαιξαν μουσική σε διάφορα σημεία της πόλης ανάμεσα σε ένα μη προσκεκλημένο κοινό;
Nikola
• Θέλουμε ένα σχολείο ζωντανό και ευέλικτο, που δεν αναμασά και δεν επαναλαμβάνει σαν να είναι η Γιουροβιζιον. Ένα σχολείο που παρακολουθεί τις διαφορετικές κάθε φορά ικανότητες και ανάγκες των μαθητών του. Ένα σχολείο με ανοχή στο πείραμα και στήριξη για τους δημιουργούς που ενσωματώνουν και διοχετεύουν καινοτομίες έστω και με προσωπικό κόστος

Γ. ΤΣΙΑΚΑΛΟΣ : Γιατί δεν αποδέχομαι πρόταση ΤΟΥ Υπουργείου Παιδείας της Ελλάδας
Κατά συνέπεια διερωτάται εάν σήμερα η Ελλάδα είναι έτοιμη να δώσει τέτοιες ουσιαστικές αρμοδιότητες σε μία επιτροπή. Η απάντηση είναι αρνητική. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο είναι δύσκολη η υπόθεση μιας ριζικής εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας σύμφωνα με τον κ. Τσιάκαλο. «Έλλειψη εμπιστοσύνης στους εκπαιδευτικούς, έλλειψη εμπιστοσύνης στις επιτροπές που ορίζει η ίδια η κυβέρνηση, έλλειψη κατανόησης της δυσπιστίας των συντελεστών της εκπαίδευσης, όταν καλούνται σε άλματα προς το μέλλον, ενώ βιώνουν το τέλμα των υπαρκτών κτιριακών υποδομών, όλα αυτά κάνουν πολλούς ανθρώπους να επιλέγουν την αποχή, ενώ θα μπορούσαν να προσφέρουν.
Προσωπικά όμως θέλω να ελπίζω ότι αυτές οι νοοτροπίες των ιθυνόντων της παιδείας μας κάποια στιγμή -σύντομα;- θα ανήκουν στο παρελθόν και όσοι και όσες μπορούν να προσφέρουν θα το κάνουν χωρίς την αίσθηση της ματαιότητας».
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - Της Φιλομήλας Δημολαΐδου
• Θέλουμε ένα σχολείο με ανοιχτές πόρτες, όπου ο χώρος να είναι πραγματικά δημόσιος, με ελεύθερη για τους μαθητές πρόσβαση σε βιβλιοθήκες, αίθουσες και κοινόχρηστους χώρους.
• Θέλουμε ένα σχολείο των δάσκαλων. Με μια πιο αφαιρετική μάτια στα βιβλία ώστε να ενισχύεται ο ρόλος του δάσκαλου στην προσέγγιση της ύλης και να επιτρέπεται ουσιαστική συνεργασία και ζύμωση με τους μαθητές.
• Ζέτα συμφωνώ. Είναι αισχρό αυτό που πάει να συμβεί με τις διάφορες καινοτομίες. Η σημειολογία της πολυδιαφημιζόμενης, στις πρωινές ενημερωτικές εκπομπές όλη την εβδομάδα, βράβευσης είναι προφανής και καταντάει τραγική. Οι καλοί δάσκαλοι δουλεύουν με δικιά τους πρωτοβουλία, πληρώνοντας από την τσέπη τους τα αναγκαία μέσα για τις διάφορες καινοτομίες και εσείς οι υπόλοιποι κακώς που φωνάζετε για αμοιβές και οικονομικά κίνητρα γιατί υπάρχουν και τα πεφωτισμένα παραδείγματα. Κάτι τέτοια αρέσουν στους γονείς και κυρίως στα κανάλια που τα έχουν βάλει με τους δασκάλους και τις ώρες δουλειάς τους. Μήπως κάποια στιγμή πρέπει τεκμηριωμένα να εξηγήσουμε γιατί έχουμε διακοπές ανά τακτά χρονικά διαστήματα; Σκέψου, αν για μια απλή γιορτή Χριστουγέννων γινόταν σκοτωμός για το ποια δασκάλα θα κάνει την καλύτερη και πιο πλούσια, θυμήσου τις πιέσεις που δέχονταν οι δάσκαλοι για τη διοργάνωσή της από τους διευθυντές, φαντάσου τι έχει να γίνει από δω και πέρα, ειδικά αν όλα αυτά συνδεθούν με αμοιβές και χρηματοδότηση σχολείων. Και το χειρότερο, εκτός από τα χειρότερα που έρχονται, είναι ότι ο κλάδος έχει αφαιμαχθεί οικονομικά που πολύ φοβάμαι ότι και η διεκδίκηση μέσω απεργιών πια θα γίνει ανέφικτη.
• Σου στέλνω το μήνυμα ένός συναδέλφου που έλαβα μέσω μιας σελίδας στο facebook γιατί δεν ξέρω αν έχεις facebook.
• Ο Χρήστος Παπανδρέου δάσκαλος στο Δημοτικό Καράτουλα που βραβεύτηκε από το ΥΠ(Ε)ΠΘ σχολιάζει τις δηλώσεις της Υπουργού Παιδείας
Η Υπουργός Παιδείας με τις δηλώσεις της επιχειρεί να χωρίσει τους εκπαιδευτικούς σε "καλούς" και "κακούς" στα πλαίσια της πολιτικής διαίρει και βασίλευε της νέας ηγεσίας του Υπουργείου (πρώην Εθνικής Παιδείας)...
Τα συγχαρητήριά μας στον εκπαιδευτικό της Ηλείας.Η τοποθέτησή του δείχνει πως πανάξια του δόθηκε έπαινος.Εκφράζουμε και τα συλληπητήριά μας για το βαθύ οικογενειακό του πένθος.

• Θέλουμε ένα σχολείο με σεβασμό στη διαφορετικότητα. Ίσες ευκαιρίες δεν σημαίνει ίδιες ευκαιρίες, το δημόσιο δεν είναι κατ’ ανάγκη ίδιο. Στην προσπάθεια να διατηρηθεί η ισότητα, οδηγούμαστε σε μια μίζερη μη παραγωγική εξομοίωση εθελοτυφλώντας απέναντι στις διαφορετικές ανάγκες και δεξιότητες των παιδιών. Η ισότητα είναι εν προκειμένω ψευδής, γιατί προσφέρει σε όλους το ίδιο αδιαφορώντας για τη δυνατότητα ή το ενδιαφέρον του καθενός να εκμεταλλευτεί αυτή τη προσφορά.

• Θέλουμε ένα σχολείο για τα χέρια, με ενισχυμένο το ρολό της τεχνικής και της χειρωνακτικής, που να διδάσκει τη σημασία τους μέσω ουσιαστικών δράσεων, πχ περιβαλλοντολογικών, ώστε να μην απαξιώνονται.
• Το σχολείο Εργασίας του Καστάνου περί το 1830
• Η ιδέα του σχολείου εργασίας έχει την πηγή του στη βασική αντίληψη, πως ο σκοπός του λαικού σχολείου, καθώς και κάθε Αγωγής είναι το ξετύλιγμα των πνευματικών και σωματικών δυνάμεων μέσα στο παιδί κατά τέτοιο τρόπο που να μπορέσει να χρησιμοποιήσει αυτές τις δυνάμεις σαν μέλος της ανθρώπινης κοινωνίας, για υο καλό του και για το καλό της. Σε μια βαθμίδα δεν γίνεται αποκλειστικά μηχανική εργασία. Αποκρούεται επίσης η ξερή άσκηση της νόησης και της μνήμης.
• Θέλουμε ένα σχολείο ελεύθερο και για την ελευθερία, που να λειτουργεί μέσα στο αυτονόητα κατακτημένο όριο και όχι βάσει κανονισμών προερχομένων από εξωτερικούς παράγοντες. Ένα σχολειό μακριά από το φόβο, την αγωνία για την καριέρα, τo ατομικό φέουδο, που να καλλιεργεί τα όνειρα και τις αξίες.


• Video I ellada kalite na …..gia osa tiw exoun kanei, meta xeirismo



http://www.youtube.com/watch?v=p9JsRYV_FlM


http://www.youtube.com/watch?v=AbH1JsOTInk
• Ένα σχολείο δεν μπορεί να προσφέρει αποσπασματικές πληροφορίες και ιδέες ξεκομμένες από τη ζωή. Και το σημερινό σχολείο οδεύει όλο και περισσότερο προς τη λογική του σούπερ μάρκετ. Υποσχόμαστε στα παΐδια μια ποιότητα παιδείας που τελικά δεν προσφέρουμε. Αντίθετα τα αποπροσανατολίζουμε με την ποσότητα, την ποσοτική καταναλωτική διαδικασία. Αναπαράγουμε το θέαμα και μια λανθασμένη σχέση ενθουσιασμού. Ανατρέφουμε την ασυνέχεια, που οδηγεί στην απειθαρχία, στην βίαιη εξέγερση απέναντι στην αδυναμία σωστού χειρισμού του θεσμού.
• Το σχολείο αντί να γεννά ελεύθερες συνειδήσεις προσπαθεί να τις χειριστεί. Κι αυτό είναι αντιδεοντολογικό και αδιανόητο. Σε αυτό το πλαίσιο πώς να συζητήσει κάνεις για αυθεντικές σχέσεις δάσκαλου-μαθητών; Ας αφήσουμε τα παιδιά ένα χρόνο εκτός σχολείου, να κόβουν βόλτες ανάμεσα μας κι ας καταγράψουμε τα συμπεράσματα.
• Ήρθε ο καιρός να γίνουμε ειλικρινείς στην επικοινωνία μας. Να συνειδητοποιήσουμε και να ομολογήσουμε ότι βρισκόμαστε στο χάος. Και σιγά σιγά ανταλλάσοντας τις λέξεις να συγκροτείται ένα σύστημα καινοτομιών.


Θέλουμε ένα σχολείο που να ρισκάρει, να παίζει ζάρια, να εμπιστεύεται τους ποιητές, τους ροκάδες. Ένα σχολείο όπως αυτό που υποσχεθήκαμε στα παιδιά, με πρωινή προσευχή Τα παιδιά κάτω στον κάμπο!



ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΙΛΙΟΥ, ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΟΡΑΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ ΤΙ ΙΔΑΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ.